Eimreiðin - 01.07.1953, Blaðsíða 87

EIMREIÐIN
RITSJÁ
239
En hverjum augum, sem menn
^unna að líta á þýðingavalið þar úr
'slenzku, þá er þar óneitanlega um
góðkvaeði og sambærilegar þýðingar
Þeirra að ræða. Og þegar ó það er
Etið, að hér eru aðeins kvæði eftir 9
s®nsk skáld, 5 norsk og 8 dönsk, auk
tVeggja þjóðkvæða, og ekki nema eitt
kvaeði eftir hvert skáld, þá verður
hlutur Islands óneitanlega mjög
sútnasamlegur, og gildir það eigi að-
eins um kvæðafjöldann, heldur einnig
Uln skáldskapargildi hinna völdu
ánægjulegra hefði auðvitað verið að
s)a þar stórþrotnari kvæði eftir þau
skáld vor, sem eiga þar rúm, og að
Eeiri öndvegisskáld íslenzk hefðu átt
ssss a þessu allsherjar skáldaþingi.
Auk ítarlegs efnisyfirlits eru í rit-
mu skrá yfir skáldin og kvæði þeirra,
ennfremur skrá yfir tungumálin, sem
hýtt er úr, og yfir þýðendur. Þá er
hókin prýdd mörgum myndum skóld-
anna, og forkunnar vönduð að frá-
Sangi. Hún er rúmar 900 bls. að
stærð í einkar handhægu broti og
hostar $ 5.00 i skrautbandi, gyllt i
sniðum. Má með sanni segfa, að hún
er veruleg prýði i hvaða skáp sem er,
°S þó að sjálfsögðu mest um það vert,
að hún er að innihaldi dýrmætari
■’gulli og eðalsteinum".
Richard Beck.
ÍSLENZK BRAGLIST.
Nýkomin er út merk bók eftir
Sveinbjöm Benteinsson, bónda á
Eraghálsi í Borgarfirði: BragfræSi og
háttatal, Rvík 1953, (H.f. Leiftur).
Ejóðabókmenntir vorar verða nú fyrir
niargháttaðri saurgun frá hálf- og al-
utlendum undirróðursmönnum eða
andbendum þeirra, gersneyddum
ragej-ra og virðingu fyrir íslenzkri
raglist, mönnum, er vilja hana feiga.
Svipaður öldudalur fer nú yfir og
eftir siðaskiptin hér á landi á 16. öld,
er íslenzk braglist spilltist mjög fyrir
erlend áhrif. Þó hefur reynzt svo
jafnan, þegar óþrif yfirborðsmennsk-
unnar eru um það bil að færa í kaf
þjóðlega menningu, að þá vekjist upp
einhver, oft úr hópi alþýðunnar, til
að hreinsa óþrifin og bæta fyrir glóp-
ana, sem voru að leggja allt í rús't.
Þessi litla bók, rituð af alþýðumanni,
sannar svo vel sem á verður kosið,
hvemig eldur þeirrar bókmenningar,
er lifað hefur með þjóð vorri í þús-
und ár, þrétt fyrir læpuskapsódyggð-
irnar öðru hvoru, er enn varðveittur
meðal kjarnans úr þjóðinni.
Bókin er skipulega samin og hefst
á itarlegum inngangi. Fyrst er flokk-
un og tala þeirra 450 erinda hátta-
talsins, en þetta háttatal höfundarins
er út af fyrir sig þrekvirki, þvi að
þar er í 450 vísum, hverri undir sín-
um sérstaka hætti, lýst 20 bragflokk-
um. Mun slik bragfimi fágæt. Þá er
í orðaskrám þessum skrá um nafna-
breytingar á hóttum, bragorðaskrá,
skrá um orðahluta, bragorðabreyrting-
ar, háttanöfn, orðaskýringar, kenn-
ingar og loks orðasafn úr bragfræði.
Þá er kafli um bragfræði, þar sem
lýst er reglum hennar, svo sem um
bragliði, stuðla, einkenni hátta, enda-
í im og innrím o. s. frv. Bendir höf-
undurinn réttilega á það, meðal ann-
ars, hversu sjaldgæft sé nú .orðið að
sjá nákvæmlega farið með langsett
innrím í Ijóðagerð, sem er þó einhver
mikilvægasti fegurðarauki hverrar
ferskeytlu, að því er formið snertir.
Þá er Rímnaþáttur, þar sem höf.
gerir nokkra grein fyrir uppruna og
þróun hátta, svo og einkennum hvers
þeirra um sig: ferskeytts háttar, drag-
hendu, stefjahruns, skammhendu, úr-