Eimreiðin - 01.10.1953, Blaðsíða 15

eiMREIÐIn
VALTÝR Á GRÆNNI TREYJU
251
Verið móðir Páls. Árið 1734 búa þar Árni Jónsson og Einar Jóns-
son og eru óþekktir menn, en 1762 búa þar Þorsteinn Árnason
°g Þórður Hinriksson. Þorsteinn á hálfa jörðina, og þá sést það,
að Árni Jónsson hefur átt Ragnhildi Árnadóttur fyrir konu og
eignast með henni hálfa Eyjólfsstaði, en Þorsteinn þeirra sonur.
Eru tveir karlmenn á búi Þorsteins, hann sjálfur, 39 ára gamall,
°g annar ónafngreindur, sem er 75 ára. Það er eflaust Árni Jóns-
s°n, faðir hans, og er hann þá 16 ára gamall 1703, en Árni Jóns-
Sen, 16 ára gamall, er á Ormsstöðum í Norðfirði það ár með föður
S1num, Jóni Hallssyni og stjúpu. Líklega er þetta Jón, sonur Halls
Eiríkssonar í Bót Magnússonar, og hafa ekki valizt til kvonbæna
1 Eyjólfsstaði aðrir en menn af betri ættum. Einar Jónsson er
alls ókunnur, en líklega ungur maður, og hefur átt fyrir konu
dóttur Páls Árnasonar, ófædda 1703. Það er hálflenda Einars
Jónssonar, sem gengur úr eigu ættarinnar, því að 1762 á Pétur
^orsteinsson sýslumaður hálfa Eyjólfsstaði. Það er því opin leið,
að einhver Valtýr hafi getað átt hálfa Eyjólfsstaði milli 1734 og
1^62, en næsta ólíklegt er það, þar sem auðmenn og valdsmenn
eiginlega gengu fyrir kaupum á jarðeignum og sóttu eftir því-
iíkum jörðum sem Eyjólfsstaðir eru. Þarf varla að hugsa það,
að bóndi, sem að engu er getið, kaupi slíka jörð á þeim tíma,
Sem þeir Árni auðgi, séra Hjörleifur á Valþjófsstað og Þorsteinn
yslumaður á Víðivöllum safna jarðeignum. Jarðeignaauður Valtýs
a grænni treyju eftir sögunni að dæma rýrnar allmjög við þetta,
°g það er sennilega óhætt að þurrka hann allan út, því að hefði
hann átt jarðeignir miklar, hefði nokkur hluti þeirra fallið undir
kóng við aftöku hans, en þá hefði orðið erfðatilkall til þeirra
S1ðar, er sannaðist sakleysi hans, og er óhætt að segja það, að
það hefði ekki gengið svo hljóðalaust, að ekki sæust nein merki
eftir þvílík mál í dóma- og jafnvel Alþingisbókum frá þessum
tlnia, um 1770, er sakleysi hans á að hafa sannazt. Þessi þáttur
Segunnar reynist því haldlítill, því að það er næstum útilokað að
neinn Valtýr hafi búið á Eyjólfsstöðum á þessum tíma.
Næst er það atriði sögunnar, að sendimaður, sem drepinn var,
hafi komið sunnan af landi með smíðasilfur, er hann hafi verið
sendur með þangað, af því að enginn slíkur smiður hafi verið í
Múlasýslum. Þetta er næsta ótrúlegt og sennilega alrangt, og má
^nnna á það, að Páll á Steinsstöðum í Tungusveit, faðir Sveins
^knis, er að nema gullsmíði austur í Fljótsdal á þessum tíma,
°g hét gullsmiður eftir það. Jón, sonur hans, hreppstjóri og gull-
smiður á Sléttu í Reyðarfirði, sem hann átti með vinnukonunni