Eimreiðin - 01.10.1954, Blaðsíða 15

Um listsköpun fyrr og nú
eftir
Uuno Alanko.
[Höfundur þessarar greinar er kennari yið Háskólann i Helsinki og fleiri
skóla. Hann er listmálari og húsameistari, stundaði nám í Helsinki, svo og
1 París og á Italiu, þar sem hann hefur dvalið langdvölum. Hann hefur
teiknað margar opinberar byggingar í Finnlandi og skreytt þær málverkum.
^íða i listasöfnum á Norðurlöndum eru til málverk eftir hann. Fræg er
altaristafla hans í Birkala-kirkju og málverkið Kvöldbæn i safninu Atheneum
1 Helsinki. Hann hefur ritað og haldið fyrirlestra um myndlist og húsagerðar-
list. Uuno Alenko hefur nú um árabil búið í Laluka-húsinu i Helsinki, sem
er heiðursbústaður yngri og eldri þjóðkunnra listamanna Finna.]
Meðal áleitnustu spurninga á hugaim er spurningin um það,
hvaðan vér komum, hvað lífið sé í innsta eðli sínu og hvað
taki við eftir dauðann. Fyrstu listaverkin, sem sögur fara af,
Urðu til vegna þrár manna til þess að finna guðshugmynd sinni
sýnilega stað. Venjulega var það þá höggmyndalistin í sinni
frumstæðustu mynd, sem notuð var að tjáningaformi. Skreyti-
listin varð til vegna þarfar á að fegra hversdagslífið, enda er
fegurðarþráin einhver dýpsta og sterkasta eðlishvöt mannanna.
hessi fegurðarþrá og þörf til að lýsa því, sem fyrir andlegar
°g líkamlegar sjónir ber, er það afl, sem liggur til grundvallar
allri listsköpun. Hér er með öðrum orðum um að ræða djúpstæð
sálarleg og andleg verðmæti, en enganveginn fyrst og fremst
tæknilega kunnáttu, eins og margir þó ætla á þeirri efnishyggju-
öld, sem vér hfum á.
1 Egyptalandi hinu forna sameinaðist prestmrinn og listamað-
urinn í einni og sömu persónu. Með því var lögð áherzla á, að
eilífðin og listin eigi sér óræð og stórfengleg sjónarmið. Forn-