Eimreiðin


Eimreiðin - 01.07.1956, Síða 87

Eimreiðin - 01.07.1956, Síða 87
RITSJÁ 239 sé Anonymus, sem kunnur hefur orðið lyrir þýdd og frumsamin kvæði undanfarin ár. Hér er svo braut hans brotin áfram og hærra í drjúgum áfanga. Jóhannes hefur átt í örlagaríkri baráttu við sjálfan sig áratuginn eftir „Sól tér sortna". Maðurinn varð fyrir vonbrigðum, þrátt fyrir ótvíræða sigra margra ágætra ljóða, sem hafa skipað hon- um á fremsta bekk skáldaþingsins. Jóhannes hefur verið helzt til bund- inn af rímleikni sinni og skáldskap- urinn goldið hagmælskunnar. Þess vegna var honuni nauðsynlegt að freista endurnýjunar. Þeirri köllun hlýddi hann sem Anonymus, en gegnir nú réttu nafni í þessari við- leitni. Raunar orti Jóhannes áður órímuð kvæði með ágætum árangri, en í „Sjödægru" færist hann meira í fang en fyrr. Hann gengur til móts við atómskáldin, án þess að gleyma fortíðinni eða hafna reynslu hennar. Og vissulega var tími til þess kominn, að hann reyndi að segja skilið við fjötra rímsins. Árangurinn er nteð þeim liætti, að teljast hlýtur stórsigur skáldsins og fulltrúa nýju ljóðlistarinnar á ís- landi, sem margir fordæma, en eru þó í senn skemmtilegir uppreisn- armenn og ærin framtíðarvon. — ,,Sjödægra“ er ein af beztu ljóða- bókurn Jóhannesar úr Kötlum. Hér kemur liann fram á sjónarsviðið nýr og lieill eins og ungur væri. Sumum mun finnast bókin ein- kennast af ungæðishætti. Sú álykt- un á nokkurn rétt á sér. Jóhannes hefur sjaldan ort heilsteypt kvæði eða óaðfinnanleg, þrátt fyrir sína snörpu spretti. Enn á hann erfitt með að smíða úr efniviðnum svo haglega gripi, að fullkomnir geti kallazt. Samt kann hann betur til verka en áður. Hugkvæmnin er rík- ari, frjálsræðið meira og úrlausn- irnar stórmannlegri. Hins vegar virðist skáldið ekki hafa náð jafn- vægi þjálfunar og vinnubragða. Jóliannesi bregzt bogalist aukaat- riðanna. Hann spillir oft góðum kvæðum með hálfunnum eða van- hugsuðunt ljóðlínum, þó að aðal- atriðin séu í ágætu lagi. Eigi að síður er skáldskapurinn í „Sjö- dægru“ virðingarvert afrek. Sum ljóðin þola samanburð við það, sem Jóhannes hefur bezt gert í fyrri kvæðabókum sínum, og útkoma meðaltalsins dæmist hærri en þar. Skáklið er á réttri leið í leit og sókn. Jóhannes reynist þeim vanda vaxinn að endurnýjast og sameina fortíð, nútíð og framtíð. Hann er sjálfstæðara skáld, frumlegra og vandvirkara. Undirritaður rekur ekki við þetta tækifæri einstök dæmi órímuðu kvæðanna í „Sjödægru" þessu til rökstuðnings, þó að vert væri. Hér verður látið sitja við niðurstöðuna. En bókin er merkilegt rannsóknar- efni um þroska skáldsins og þróun íslenzkrar ljóðlistar. Og því fer víðs fjarri, að Jóhannes úr Kötlum glati rímleikni sinni í nýju viðleitninni. Sönnun þess, að hagmælska lians sé hér í æðra veldi, er kvæðið Ýskelfir. Þar verður ríntið að lúta hugsuninni, en ekki hugsunin rím- inu: Eg litjuridaarinn rakti við stjörnuskin hinn rökkvaða skóg með hjartað í bláum loga og sofandi jörðin hrökk upp við dimman dyn og dauðinn þaut í himinsins spennta ltoga.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92

x

Eimreiðin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.