Eimreiðin - 01.05.1962, Page 77

EIMREIÐIN
165
að lítt mótaðir unglingar réðust
I angað til vinnumennsku, ginntir
^ eins konar matarást vegna fyrstu
ynna, en það gat aftur myndað
'narðsnúna kaupendafylkingu,
?erri bæri uppi frernd og afkomu
níundar um nokkurt skeið.
bnginn dómur skal hér á það
dgður, hversu margir eða fáir af
1 eirn lausmálshöfundum, sem kalla
flt sín ljóð, hefur átt þennan hugs-
dnaferii til nafnsins, en víst er það
sög er hvorki hamar eða hnífur
að
^e heldur töng eða bindivír og er
'° að mestu eitt og sama efnið í
lu þessu, heldur er hvað fyrir sig
setstök vara og til ákveðinna nota.
K .Sarna hátt er skáldverk ekki ljóð
*ott skáldskapur sé með vissu,
'ersu gott skáldverk, sem það er,
nerna því aðeins að það hafi
form og efni þess, er ljóð hef-
!,r heitið. En eins og hamrar geta
ljatt margt'íslegt útlit, þótt allir séu
d>Urar og aðeins til þess hentir að
11 með þeim, eins geta ljóð verið
llleð breytilegu formi, þótt ljóð séu,
y þó innan ákveðinna takmarka.
j meðan rit hafa bragliði fyrst og
emst og — þar sem hér er urn ís-
etlzk Ijóð rætt — stuðla, jafnvel rím
dSamt ljóðrænu efni eða efnismeð-
erð, eru þau samt ljóð, ill eða góð,
áu bragliða eru Jrau laust mál,
1 ,ott listaverk kunni að vera og Jsað
Clns hversu listræn sem eru og
!njöH, undir ljóðheiti eru þau svik-
in
að
Vara, þótt veraldarbætir kunni
Vera undir réttu nafni og notuð
^mkvæmt því, á sama hátt og
repa mætti hvaða mann, sem væri
j,leð hamaranga, væri honum vel
eitt til þess, þótt járnið úr hon-
urn öðru vísi meðhöndlað gæti
verið hvort heldur vildi læknis-
dómur eða eitthvert annað verk-
færi en hamar.
Þennan barnalærdóm virðist hart
aðgöngu að Jrurfa að Jiylja yfir full-
orðnum mönnum, og ekki er hann
vænlegur til að gera grein skemmti-
lega aflestrar, en þó eru einhver
dæmi og sem flest og Ijósust nauð-
synleg til að koma vitinu fyrir Jaá,
sem halda því fram að efnið óklætt
eða illa búið sé ljóð og megi halda
heitinu, hvert sem form þess verð-
ur, sé það aðeins ósk höfundar að
kynna það undir vinsælu nafni.
Það er margt, sem haft hefur ver-
ið á orði um þetta mál, en líklega
er það hvað algengasta vitnið um
rétt, jafnvel óliðaðs máls, til ljóðs-
heitis, að ýmsar erlendar þjóðir
kalla Jrað einu nafni, sem á sameig-
inleg efnisauðkenni og efnismeð-
ferð að meira eða minna leyti, þótt
annað sé liðuð ræða en hitt óliðuð.
En Sveinn lögmaður vildi líka ,,de-
pendera af þeim dönsku“. Verst að
honum varð það til smánar, karl-
anganum, fyrst hneysa hans nægir
ekki öðrum til varnaðar. Nú mætti
halda, að hér sé verið að setja sig
eða þjóð sína yfir aðrar og væri
hlægilegt. Svo er ekki.
Þorkell Jóhannesson háskóla-
rektor var til dæmis engu heimsk-
ari maður eða minna virði í léttum
hitabeltisklæðum á ferð sinni í
Hawaii-eyjum síðasta æviár sitt en
í ullardúðum norður á Fjalli í Að-
aldal í uppvexti. Það voru aðeins
ólík veðurskilyrði, sem þar réðu
klæðnaðarmun sama manns. Eins
er um íslenzka bragargerð borið