Eimreiðin - 01.05.1962, Page 83

EIMREIÐIN
171
^®mi því og tilhjálp annarra reglu-
skorti og ljóðstafaleysi erlendra
dansa í áttina til hringhendunnar
°g annarar þeirra braga komandi
tlrna, sem íþrótt mátti telja að
k°rna saman braglýtalítið og veittu
að minnsta kosti málæfingu, þótt fá-
°reytt ævikjör og þröng takmörk-
uðu efnisval og yfirsýn, sem löng-
um var. Kveðandi hinna erlendu
ðansa var klædd í íslenzkan búning.
-ðn hans áttu þeir betur við tungu-
^nál með áherzlu á síðari atkvæð-
Una, en það málið, sem auðkenndi
ðyrjun orðanna með þunga og lék
að stuðlum til styrktar sér.
Önnur innrás var hafin eftir siða-
s^iptin, en því afsakanlegri en dans-
arnir, þótt klaufalegri væri og ó-
ð'jórri, að hún var gerð út úr neyð.
Lítt hagorðir klerkar, sem auk þess
v°ru i beinni andstöðu við eldri
sLáldrit þeirrar tegundar, hrifsuðu
erlenda sálma til afnota við messu-
Serðina, þótt þá skorti getu, smekk
eða vilja til þess að fá þeim fóstur-
ðörnum sínum sæmileg klæði.
Því strandhöggi var auðhrundið.
'^larg af þeirri messuhjálp var svo
leikið, að því hefði hvergi verið líft
eltir lendinguna, og mjög skömmu
eLir komu þess kveðskapar mögn-
uðu nokkrir liinir áhrifaríkustu
öenn og bezt menntu aðra stefnu
öl höfuðs innflutningnum og hana
ekki lakar tilfengna en sjálfan erf-
Irigja ríkisins: braglistina fornu,
er,tla kom síðan ekkert annað upp
tllsvarandi við bragvillur frarnan-
talinna innflytjenda en glópsku-
'erk andlegra vanmetakinda og
Þó fárra. Fór svo allt til hinna
Slðari ára, er flaustur og ósann-
sögli óvandaðra blaðamanna og til-
raunastarfsemi og mannalæti ungl-
inga, er sumir hverjir eru meira
erlendir en innlendir að menningu
eða menningarskorti, spillti bæði
bundnu máli og lausu.
Þegar reynt skal að gera sér ljóst,
hvað ljóð er, ber þess fyrst að gæta,
að svo hefur aðeins heitið bundið
mál, en bundið er það mál eitt, sem
í bragliðum er, það er að segja
ákeðnum reglubundnum köflunt
þungra og léttra áherzlna. Þar við
kunna svo að bætast fleiri auð-
kenni, og er þá Ijóðið þeirn mun
dýrar kveðið, sem meiru er til þess
kostað af slíku. Skáldskapariðja
þessarar tegundar er það eina, sem
heitið hefur ljóðagerð að íslenzkri
málvenju, þótt nokkur flokkur
manna staðhæfi annað. Aftur á
móti segir orðið ljóð ekkert um
jrað, að ljóðabók hafi nteira skáld-
skapargildi — sem út af fyrir sig er
óskýrgreint orð, en saga eða leikrit.
Ljóð er aðeins annað en óbundið
mál, og Ijóðrænt orðaval gerir ekk-
ert verk að ljóði, ekki fremur en
ærjsungi af einhverju kjöti, beinurn,
blóði, skinni og innýflum verður
talinn kind, nerna lifandi sé og með
ákveðnum náttúrufræðilegum auð-
kennum.
Þótt bundið mál sé nteð þessari
skilgreiningu allt saman dregið í
einn dilk og auðkennt sem ljóð eða
kvæði, þá er ekki þar með sagt, að
allt ])að safn sé mikill skáldskapur.
Gildir um það sama lögmál og um
mennina sjálfa, sem eru næsta mis-
jafnir að manndómi öllum og verði,
Jaótt nafnsins hljóti þeir að njóta
sökum auðfundinna einkenna.