Eimreiðin - 01.05.1968, Blaðsíða 53

1‘ÆTTIR ÚR SÖGU ÍRI.ANDS
125
inni, sem nú er höfuðborgin
Dublin. En landið var þéttsetið af
bændafólki, kristnu og friðsömu
fólki, sem var illa viðbúið að mæta
vígglöðum ræningjaher, er var vel
æfður og miklu betri vopnum bú-
inn. Sverð Norðmanna voru þyngri
og betri, axir þeirra voru lang-
skeftar. írar höfðu þá axir með
stuttu skafti. Hjálmar og liring-
brynjur víkinga voru betri en verj-
ur íra. Flestir smákóngarnir ýfðust
við víkinga og reyndu að veita
þeim mótspyrnu, en fóru lengi
halloka. Samtök eða bandalög gátu
þeir ekki myndað gegn víkingum,
vegna þess þeir hötuðu hvern ann-
an °g glöddust af hrakförum livers
annars. Meðan þannig var ástatt í
Irlandi gátu víkingar farið sínu
fram, eins og úlfar í sauðahjörð.
Það var ekki fyrr en eftir árið
1000 að fram kom konungur vitur
og vænn, sem var elskaður og virt-
ur svo af alþjóð, að liann var kall-
aður hákonungur eða yfirkonung-
ur alls írlands. Það var Brian
Bórn, Brjánn konungur í Dublin.
Hann gat að lokum sannfært smá-
konungana um að ósamlyndi
þeirra væri háskalegt fyrir þá sjálfa
í viðureigninni við víkinga. Og að
lokum varð þá samkomulag að
lieyja skyldi sameiginlega orustu
undir forustu hans. Komu þá írar
fram í fyrsta skipti eins og sam-
fellt ríki og sögðu víkingum stríð
á hendur. Bardaginn varð árið
1014 stóð á víðum völlum skammt
norður af Dublin.
Bardagi þessi, alltaf kallaður
Brjánsbardagi, varð frægur um
aldir og líklega sá mesti, sem háð-
ur hefur verið á írlandi. Nú höfðu
írar ógrynni liðs undir einni
sterkri stjórn. Og nú höfðu þeir
lært hernað af vxkingum, liöfðu nú
svipuð vopn og verjur og þeir, ax-
ir, sverð og lijálma og hringabrynj-
ur. Leikslok urðu markverð tíð-
indi, er bárust fljótt um allar jarð-
ir, er maður sagði manni: Brjánn
féll, en hélt velli. Sigurvegarinn
var drepinn í orustunni og synir
lians tveir. En víkingar voru ger-
sigraðir. Eftir Jretta koma þeir ekki
við sögu íilands.
Til glöggvunar á tímanum, er
þetta skeði á írlandi, má minna á,
að á sama ári og Brjánsbardagi
varð, þá urðu Heiðarvíg, þá deyr
Hallfreður vandræðaskáld. Og jxá
deyr Sveinn tjúguskegg, Ólafur
helgi kom til Englands, þá er Guð-
mundur ríki að deila við Þóri
Helgason, Grettir er að glíma við
Glám, og Flosi er suður í Róm að
tefla við páfann, vegna Njáls-
brennu. Með víkingum voru stund-
um íslendingar og sennilega hafa
einhverjir ]>eirra verið í Brjáns-
bardaga. Hafa þetta |>á verið fyrstu
kynni þessara þjóða og einnig J>au
síðustu, því að síðan hafa engin
viðskipti verið milli íra og íslend-
inga. Þetta er eina viðkynningin!
En saga landsins, landafræðin,
er ekki síður merkileg og skemmti-
leg til fróðleiks en saga þjóðarinn-
ar.
Svo segja lærðir jarðfræðingar,
að síðasta ísöld liafi hafizt fyrir
eitt hundrað þúsund árum. En lok
hennar eru talin um 15000 árum
fyrir Krist.
Þá var írland ekki eyja, heldur