Tímarit lögfræðinga - 01.01.1960, Side 44

stólar hafa lagt víðtæka bótaábyrgð á ríkissjóð vegna yfir-
sjóna opinberra starfsmanna, sbr. nú síðast hrd. XXX/719,
svo og vegna liins, bve rík lagarök leiða til bótaábyrgðar
á þessu sérstaka sviði opinberrar sýslu. í þvi efni má
benda á, að menn greiða, sem kunnugt er, há gjöld fyrir
þinglýsingar. Námu þau gjöld i Reykjavik einni árin 1952
—1957 u. þ. b. 10y4 millj. kr. Má ætla, að tekjur ríkissjóðs
af þessari starfsemi séu miklar. Bótaábyrgð myndi og á
þessu sviði eigi síður en öðrum skapa opinberum starfs-
mönnum, er sýsla um þessi málefni, aðhald um að vanda
verk sín eftir föngum. Slík bótaábjægð eykur og traust
manna á þinglýsingarstarfsemi og veitir mönnum, sem
án eigin saka hafa beðið tjón, fjárhagslega uppreist, enda
er oft sanngjarnara að leggja áhættu af þvi, að tjón verði,
á ríkið en einstaklinga þá, sem sætt hafa tjóni. Rikissjóður
gæti og væntanlega tryggt sig gegn tjóni af þessari bóta-
ábvrgð að nokkru eða öllu, ef slíkt teldist hagkvæmt.
Samkv. 49. gr. er það aðeins fjárhagslegt tjón, en ekki
ófjárhagslegt, sem til greina kemur að bæta. Þá er enn
fremur forsenda, að tjón stafi af tilteknum atvikum, sem
greind eru í ákvæðinu. Hefir þeirra verið getið hér áður
í athugasemdum um 7., 18. og 33. gr. 2. málsgr. frv., en
að auki er greint það atvik í a-lið 49. gr., að maður bíði
tjón af því að hann hefir treyst þinglýsingarvottorði dóm-
ara, sbr. 9. gr. eða vottorði dómara um efni þinglýsingar-
bókar (veðbókarvottorði). Bótaskilyrði samkv. 49. gr. eru
að öðru leyti þau, að tjón sé sennileg afleiðing af mistök-
um þinglýsingardómara, en bótakrefjandi eigi ekki sök á
því. Þar sem talað er um mistök, er ekki átt við það eitt, að
um saknæma yfirsjón sé að ræða, og að sjálfsögðu getur
komið til bótaábyrgðar, þótt þinglýsingardómari sjálfur
hafi ekki fjallað um mál, heldur starfsmenn á skrifstofu
hans. Ætlunin er enn fremur, að 49. gr. verði skýrð svo,
að sá, er tjón bíður, eigi ekki aðgang að dómara heldur
rikissjóði, en dómari kann siðan að bera ábyrgð gagnvart
ríkissjóði — þ. e. ætlazt er til, að tengslin milli 49. gr. frv.
42
Tímarit lögfrœöinga