Tímarit lögfræðinga - 01.01.1965, Page 30

laga og i'éttinda.J) 1 verndarbréfi konungs, sem hann gaf
biskupi 1346, er sýslumönnum og fleirum l'alið að styrkja
biskup til laga og réttinda. 1 2) 1 þessu sambandi má til
gamans geta þess, að út af kæru, sem konungi barst árið
1305, um töku biskups á Hólum á fátækra hlut af hval,
lagði konungur fyrir sýslumann, að taka svo mikið af
biskupsgóðsi, sem hann hafði af fátækra manna fé tekið,
ef biskup hefði ekki sjálfur skilað því, sem hann tók.3)
1 bréfum lögmanna frá 1499 er ítrekað gildi Lönguréttar-
bótar og m. a. minnst á skyldur sýslumanna varðandi út-
læga menn.4)
I bréfi hirðstjóra frá 1576, er gert ráð fyrir, að klaga
megi til sýslumanns vegna tíundasvika.5 6) 1 Alþingissam-
þykkt frá 1600 er gert ráð fyrir íhlutun sýslumanna vegna
tíundasvika. ®)
1 áðurnefndu bréfi hirðstjóra frá 1576 mátti stefna þeim
fyrir sýslumann, sem vanrækt höfðu kirkjusóknir. 1 þessu
sama bréfi er sýslumönnum boðið að liafa eftirlit með
helgidagahrotum. Samkvæmt samþvkkt hr. Odds Einars-
sonar og fleiri árið 1592, skvldi kæra fyrir sýslumanni ef
menn forsómuðu að heyra Guðsorð og vitja sóknarkirkju
sinnar tilheyrilega.7)
Frá upphafi áttu sýslumenn að hafa eflirlit með verzl-
uninni. Samkvæml ákvæðum Jb. VIII.,28, áttu sýslumenn
að hafa löggilta pundara, stikur og mæliker, svo að bænd-
ur gætu rétt sín mælitæki hjá sýslumanni hver í sinni
sýslu. Sýslumönnum var og boðið að bafa eftirlit með því,
að notaðar séu réttar vogir og mælikeröld. Samanlier rétt-
1) í. F. III, 76.
2) í. F. II, 834.
3) í. F. II, 347.
4) í. F. VII, 443.
5) A. í. 328—330.
6) A. í. III, 187—191.
7) A. í. II, 255—256, 258.
24
Tímaril lögfrœðinya