Tímarit lögfræðinga - 01.01.1965, Page 47

lega verið nieslar þar. A meðan aðþessireglagiltihafa tekj-
ur sýslumanna verið mjög mildar. Dr. Einar Arnórsson lel-
ur t. d., að afgangs hafi orðið af þingfararkaupinu, þegar
þingfarareyi'ir var greiddur samkvæmt Jh. 1,2 um 34000
álnir, sem þá hafa runnið í vasa sýslumanna.1)
Það er vafasamt hve lengi sýslumenn hafa hlotið þing-
fararkaup eins og gert virðist ráð fyrir í Jónsbók. 1 skip-
unarhréfum sýslumanna, sem hirt eru í Islenzku forn-
bi’éfasafni, segir m. a., að þeir skuli upp bera landsskuldir
og víseyri saman taka eða taka láta og skila honum til
konungs eða hirðstjóra að af luktu nefndarmönnum sitt
þingfarai'kaup. 2) Vísevrir er hér sennilega hið sama og
skatturinn til konungs og þingfararkaupið samkvæmt Jb.
lll.i Sé það í’étt, hafa sýslumenn engar tekjur haft sjálf-
ir af innheimtu víseyi'isins. Hins vegar er svo ákveðið í
skipuixarbréfum þessum, að sýslumenn skulu eignast öll
sex marka mál og þar fyrir innan sér til léttis fyi’ir sitt
stai'f, en ef stæi’i’i mál kunna til að falla, sem guð láti
færri en fleiri, þá skal hann þau sækja undir konungdóm-
inn og liirðstjóra og gcra réttan reikning af. Af þessu virð-
ist mega ráða, að það hafi farið eflir samkomulagi, hvei’ja
þóknun sýslumenn fengu vegna hinna stærri rnála. Af
skipunarbréfunum verður ekki ráðið, hvort sýslumenn
hafa haft aði'ar tekjur t. d. innheimtulaun vegna inn-
heimtu annarra konungstekna. I hréfi rentukammersins
frá 1691, er gert ráð fvrir, að sýslumenn fái þi'iðjung
óvissra tekna, svo sem vegna sekta, leigu, reka o. fl„ sem
konungi ber.3) I öðru bréfi rentukammersins frá 1731 er
viðurkenndur réttur sýslumanna lil þriðjungs af vogrek-
um og í'éka eins og tiðkast hafði fi'á upphafi.4)
Meðal tekna, senx sumir sýslumenn höfðu, má nefna
1) Einar Arnórsson: Réttarsaga Alþingis, bls. 215.
2) Sjá t. d. í. F. VIII, 153.
3) Lovsamling for Island I, 490, sbr. ennfremur: Páll E.
Ólason: Menn og menntir III, 55.
4) Lovsamling for Island, II, 123.
Tírnarit lögfræðinga
41