Tímarit lögfræðinga - 01.01.1965, Blaðsíða 57

Hæstiréttur, hve flókið og erfitt væri að framfylgja dómn-
um, og máli þessu og öðru skyldu var vísað aftur til
lægri dómstóla hvers umdæmis, svo að fram færi laga-
leg athugun á aðstæðum þar og viðeigandi úrskurður
yrði uppkveðinn. Lægri dómstólar kváðu á sínum tima
upp úrskurði, er voru svo mjög í mótsögn hver við
annan, að Hæstiréttur taldi heppilegast að skera úr mál-
inu i heild. Dómurinn var á þá leið, að rétturinn skipaði
fræðsluyfirvöldum hvers rikis að hlíta grundvallarregl-
um kynþáttajafnréttis (Brown-málið) „sem allra skjót-
ast“. Síðan þetta gerðist 1956, hafa einstök fylki reynt
með ýmsum aðferðum að hlíta fyrirmælum réttarins.3)
Þetta hefur reynzt mjög erfitt verkefni vegna þess, að
fræðslulög fylkjanna eru mjög sundurleit, í engum tveim
skólum eru aðstæður nákvæmlega eins, og búseta og
dvalarstaðir nemenda hefur gert ókleift að fylgja algildri
reglu.
Framkvæmd aðgreiningar kynþáttanna á hverjum stað
hefur i reynd orðið mjög mismunandi og oltið að mestu
á orðalagi og anda staðbundinna réttarákvæða, eðli fylkis-
laganna, aðstöðu og staðsetningu skóla, menntun og fjölda
kennara, veitingu opinbers fjár til flutnings á nemendum,
almenningsáliti og afstöðu alls almennings til megin-
reglna um kynþáttasambýli i bókstaflegri eða aðalmerk-
ingu þeirra. 1 flestum ríkjum hefur verið gerð heiðar-
leg tilraun til að fara að fyrirmælunum um „mesta hraða“.
Sum ríki hafa þó reynt að fara sér hægt í framkvæmdum á
afnámi misréttis af ótta við ókyrrð og andúðaraðgerðir
af hálfu almennings. Þær meginreglur, sem Hæstiréttur
taldi henta að byggja dóm sinn á, eru svo byltingarkennd-
ar að áliti fjölda manna, að þeir hafi ekki haft tíma
til að sætta sig við víðtækar afleiðingar hans. I Suðurrikj-
unum gengur hann einkum i berhögg við allar hefðir og
félagsskipan, sem þar hafa þróazt um 300 ára skeið.
3) 349 U. S. 107.
Tímarit lögfræðinga
51