Tímarit lögfræðinga - 01.04.2000, Blaðsíða 36

ábyrgðin tekið til þess yfirdráttar sem þegar er fyrir hendi og þeirra skuldbind-
inga sem aðalskuldari kann síðar að stofna til. Skuldbinding ábyrgðarmanns
ræðst því af stöðu reikningsins á hverjum tíma miðað við færslur hans til hækk-
unar eða lækkunar. Viðvarandi ábyrgð getur verið víðtækari en svo að hún sé
bundin við ákveðin lögskipti kröfuhafa og aðalskuldara. Jafnvel getur verið um
að ræða skuldbindingu af því tagi sem nefna má alábyrgð í þeirri merkingu að
ábyrgðin taki til allra krafna viðkomandi kröfuhafa á hendur aðalskuldara. Þetta
ætti við ef ábyrgð gagnvart lánastofnun næði ekki aðeins til ákveðins reiknings
aðalskuldara heldur einnig allra annarra skuldbindinga hans. Hér á eftir verður
hugað nánar að alábyrgðum og hvemig viðvarandi ábyrgð verður takmörkuð.
Þegar ábyrgðarmaður hefur skuldbundið sig gagnvart aðalskuldara til að
gangast í ábyrgð fyrir láni hans hjá tilgreindum kröfuhafa verður almennt ekki
talið að ábyrgðin taki til láns sem aðalskuldari fær síðan hjá öðrum kröfuhafa.55
A þessu leikur þó vafi þegar ekki verður séð að nokkru hafi breytt að lán var
tekið hjá öðrum en gert var ráð fyrir í öndverðu svo sem ef um er að ræða tvær
viðurkenndar lánastofnanir og lánskjör eru ekki lakari en ábyrgðarmaður hefur
gert ráð fyrir.56 A hinn bóginn gildir sú regla að krafa verður framseld með
þeirri ábyrgð sem henni kann að fylgja nema annað hafi sérstaklega verið
ákveðið.57 Þessar viðteknu meginreglur ganga í raun hvor á móti annarri því að
með framsali getur annar en upphaflegur kröfuhafi öðlast rétt á hendur ábyrgð-
armanni. Tæplega verður vikið frá þessunt reglum frekar en þegar hefur verið
rætt til samræmis að þessu leyti. Því verður ábyrgðarmaður að binda skuldbind-
ingu sína sérstökum skilyrðum ef hann vill koma í veg fyrir að annar en
kröfuhafi geti síðar haft uppi kröfur á hendur honum fyrir framsal.58
55 Hans Viggo Godsk Pedersen: Kaution, bls. 39; Hans Verner Hojrup: Kaution, bls. 38; H.
Krag Jespersen: Kaution, bls. 22; Henry Ussing: Kaution, bls. 33; Bernhard Gomard:
Obligationsret, 4. del, bls. 31.
56 Á þetta reyndi í Rt 1932.194 en þar voru málsatvik þau að A hafði gefið út ábyrgðaryfirlýsingu
vegna 0 til Toten Privatbank. Á grundvelli ábyrgðarinnar fékk 0 síðan lánafyrirgreiðslu hjá Toten
Sparibank en hann hafði breytt yfirlýsingu A til samræmis við það. Meirihluti Hæstaréttar Noregs
taldi A ekki bundinn af ábyrgðinni. Minnihlutinn taldi aftur á móti að það hefði ekki haft nein áhrif
fyrir A gagnvart hvorri lánastofnuninni hann stæði sem ábyrgðarmaður. Carsten Smith hefur
gagnrýnt þessa niðurstöðu og dregið fordæmisgildi dómsins í efa. Sjá Garantirett III, bls. 153-157
og Kausjonsrett, bls. 63. Undir þetta tekur Jörgen Nprgaard í Juristen 1970, bls. 438-439.
Úr danskri dómaframkvæmd má nefna UfR 1964. 307. I því máli var komist að sömu niðurstöðu
en þar reyndi á ábyrgð gagnvart öðrum einstaklingi en tilgreindur var í skuldbindingu ábyrgðar-
manns.
57 Þorgeir Örlygsson: „Kröfuhafaskipti“, bls. 83; Henry Ussing: Kaution, bls. 98 og 248 og
Obligationsretten, bls 222.
58 Þó heldur Hans Verner Hojrup því fram að ábyrgð fylgi ekki með við framsal kröfu ef ábyrgð-
armaður hefur í öndverðu getað andmælt því að verða skuldbundinn gagnvart öðrum en
tilgreindum kröfuhafa. Þessum rétti verði ábyrgðarmaður ekki sviptur síðar með framsali. Til
stuðnings þessari niðurstöðu er vísað til þeirrar meginreglu við framsal að framsalshafi öðlist ekki
meiri rétt en framseljandi átti, sbr. 27. gr. dönsku skuldabréfalaganna. Sjá Kaution, bls. 39 og 74-
75. Almennt er viðurkennt að ábyrgðarmaður hafi víðtækan rétt til að andmæla því að ábyrgð
stofnist gagnvart öðrum en tilgreindum kröfuhafa svo sem þegar hefur verið rætt. Sú heimild
30