Tímarit lögfræðinga - 01.04.2000, Blaðsíða 68

þjónustan sé að þessu leyti ívilnandi ákvörðun. Það er ekki verið að þyngja
refsingu hans eða breyta, tildæmd refsing er eftir sem áður sú hin sama. Kemur
það ekki síst fram í þeirri staðreynd að fullnusta getur hafist samkvæmt dóms-
orði verði skilyrði samfélagsþjónustu rofin, sbr. 4. mgr. 26. gr. 1. 48/1988.
Það sem stendur því eftir er mat þess hvort að dómþolinn sé hæfur til að
gegna samfélagsþjónustu. Ekki verður séð að sérfræðingar stjómsýslunnar séu
verr í stakk búnir til að meta það en dómarar enda fer öll gagnavinnsla svo og
viðtöl fram hjá stofnuninni og svo myndi væntanlega einnig vera ef um dóm-
stólaákvörðun væri að ræða. Verður í þessu sambandi ekki hjá því komist að
geta þess að manni virðist því miður að sú gagnrýni sem komið hefur fram í
tengslum við samfélagsþjónustuna sem fullnustuúrræðis einkennast öðru frem-
ur af vantrausti á stjómsýslunni og þeim sérfræðingum sem þar starfa. Hví
skyldi vera meiri hætta á því að efnisleg niðurstaða þeirra mála sem þeir fjalla
um sé byggð á ómálefnalegum sjónarmiðum?
Sú staðreynd að samfélagsþjónusta er ákvörðuð af dómstólum í öðrum ríkj-
um gefur okkur ekki vísbendingu um að dómstólaleiðin sé eina „rétta“ leiðin
þegar að samfélagsþjónustu kemur. Dæmi eru þess á hinum Norðurlöndunum
að ákvarðanir um fullnustuleiðir, sambærilegar við ákvarðanir um samfélags-
þjónustu, séu teknar á stjómsýslustigi. Má í því sambandi nefna að í Svíþjóð er
heimild í lögum til þess að fullnusta allt að 3 mánaða refsivistardóm með
rafrænu eftirliti. í Danmörku er dómþoli, sem dæmdur hefur verið í allt að 2
mánaða óskilorðsbundið fangelsi fyrir ölvunarakstur, náðaður að undangeng-
inni langri göngudeildarmeðferð og greiðslu sektar en upphæð hennar er breyti-
leg eftir tekjum dómþola.
Að endingu má minna á það að löngu áður en samfélagsþjónustan kom til
sögunnar og enn í dag taka fangelsisyfirvöld ákvarðanir er varða fullnustu
dóma þar sem beita þarf huglægu mati. Á þetta er bent í greinargerð með frum-
varpi til laga um breytingu á lögum um fangelsi og fangavist en þar segir að
ákvarðanir þær er varða samfélagsþjónustu séu ekki veigameiri eða flóknari en
aðrar ákvarðanir er varða fullnustu dóma svo sem um hvar afplána eigi refsingu
og hvort veita eigi leyfi úr refsivist eða reynslulausn.
62