Tímarit lögfræðinga - 01.04.2000, Qupperneq 45

Það sem hér hefur verið rakið verður einnig talið gilda um verðbætur á kröfu
sem gengist hefur verið í ábyrgð fyrir. Þá tekur ábyrgð á kröfu í erlendri mynt
til taps vegna lækkunar á gengi innlends gjaldmiðils.73
4.4.3 Aukaliðir vegna vanefnda
Þeir aukaliðir sem hér koma helst til álita eru dráttarvextir og innheimtu-
kostnaður sem fallið hefur á kröfu vegna vanefnda aðalskuldara. I Danmörku
og Noregi hefur ekki verið komist að samhljóða niðurstöðu um hvort kröfu-
ábyrgð taki til þessara liða.74
Á það hefur ekki reynt fyrir dómstólum hér á landi, svo vitað sé, hvort kröfu-
ábyrgð taki til dráttarvaxta sem reiknast af aðalkröfu frá því hún fellur í
gjalddaga, sbr. 1. mgr. 9. gr. vaxtalaga nr. 25/1987. Við úrlausn þessa álitaefnis
verður að hafa hliðsjón af því að væntanlega nær kröfuábyrgð ekki til samn-
ingsvaxta sem falla á aðalkröfu og því kemur enn síður til álita að kröfuábyrgð
taki til dráttarvaxta. Almennt eru dráttarvextir þungbærari í garð skuldara en
samningsvextir og því verður tæplega talið að þeir falli undir skuldbindingu
ábyrgðarmanns nema þannig hafi beinlínis verið samið. Aftur á móti leiðir ekki
af þessu að ábyrgðarmaður losni í öllum tilvikum undan því að greiða vexti að
73 Hans Viggo Godsk Pedersen: Kaution, bls. 43.
Hér má vísa til H 1964 366 en í því máli hafði Útvegsbanki íslands gengist í ábyrgð fyrir greiðslu
smíðaverðs fiskibáts í dönskum gjaldmiðli. Hinn 28. janúar 1960 var stöðvuð öll gjaldeyrissala í
bönkum nema til óhjákvæmilegra greiðslna en þá á gengi sem síðar yrði ákveðið með lögum. Hinn
7. næsta mánaðar féll í gjalddaga afborgun af skuldinni og greiddi Útvegsbankinn hana. Með lögum
var síðan nýtt gengi krónunnar ákveðið og í kjölfar þess innti Útvegsbankinn af hendi greiðslu til
Seðlabankans vegna gengismunar. Aðalskuldari var síðan dæmdur til að standa Útvegsbankanum
skil á þeirri fjárhæð.
74 í Danmörku er talið að ábyrgð taki ekki til dráttarvaxta og innheimtukostnaðar nema um það
hafi verið samið, sbr. UfR 1982. 162, þar sem ábyrgð var ekki talin taka til dráttarvaxta og ÚfR
1974.198 en í því máli var kostnaður við innheimtu ekki talinn falla undir einfalda ábyrgð þótt sá
kostnaður hefði verið óhjákvæmilegur til að greiðsluskylda ábyrgðarmanns yrði virk. Sjá Hans
Viggo Godsk Pedersen: Kaution, bls. 43-44; Hans Verner Hojrup: Kaution, bls. 38; H. Krag
Jespersen; Kaution, bls. 25; Bernhard Gomard: Obligationsret, 4. del., bls. 33-34. Henry Ussing
telur þó koma til álita að ábyrgðarmaður verði að greiða dráttarvexti sem falla á aðalkröfu ef honum
er án ástæðulauss dráttar tilkynnt um vanefnd aðalskuldara. Einnig telur Ussing að rök mæli með
að ábyrgðin taki til kostnaðar við innheimtu kröfunnar hjá aðalskuldara ef ábyrgðarmanni hefur
verið tilkynnt um fyrirhugaðar innheimtuaðgerðir. Telur hann að það dragi úr gildi ábyrgðar sem
tryggingar ef kröfuhafi verði að bera áhættuna af kostnaði vegna fullnustugerða hjá aðalskuldara.
Enn fremur leiði þetta almennt ekki til þess að ábyrgð verði minna íþyngjandi fyrir ábyrgðarmann
þar sem annars megi gera ráð fyrir að kröfuhafi reyni fyrst að leita fullnustu kröfunnar hjá honum.
Sjá Kaution, bls. 54-57. í Noregi hefur aftur á móti verið lagt til grundvallar að kröfuábyrgð taki til
dráttarvaxta og innheimtukostnaðar. Þetta styður Carsten Smith þeim rökum að ábyrgðarmaður
geti fyrirfram reiknað með að þessir liðir falli á kröfuna. Þó verði kröfuhafi að gefa ábyrgðarmanni
kost á að koma í veg fyrir útgjöld vegna innheimtu kröfunnar með því að leysa hana til sín. Þetta
eigi sérstaklega við þegar ábyrgðarmaður hafi gengist undir sjálfskuldarábyrgð en gildi einnig um
einfalda ábyrgð þannig að ábyrgðarmaður geti takmarkað skuldbindingu sína að þessu leyti. Til
stuðnings niðurstöðu sinni um dráttarvexti vísar Smith til Rt 1992. 1002. Sjá Garantirett III, bls.
211 og Kausjonsrett, bls. 73.
39