Tímarit lögfræðinga - 01.04.2000, Blaðsíða 46

liðnum gjalddaga aðalkröfu þótt hann hafi ekki gengist í ábyrgð fyrir greiðslu
dráttarvaxta. Ef ábyrgðarmaður hefur hagað skuldbindingu sinni þannig að
samningsvextir falli undir ábyrgðina, án þess hann hafi jafnframt gengist í
ábyrgð fyrir greiðslu dráttarvaxta, verður að gera ráð fyrir að ábyrgðin taki
áfram til samsvarandi vaxta að liðnum gjalddaga aðalkröfu. Annars væri staða
ábyrgðarmanns betri að liðnum gjalddaga ef vextir reiknuðust aðeins af aðal-
kröfu fram að því tímamarki.
Þótt ekki verði talið að kröfuábyrgð taki til dráttarvaxta sem falla á aðal-
kröfu, nema þannig hafi verið samið, getur ábyrgðarmaður vitanlega vanefnt
skuldbindingu sína gagnvart kröfuhafa þannig að ábyrgðarkrafan sjálf beri
dráttarvexti. A þeim dráttarvöxtum annars vegar og dráttarvöxtum sem reiknast
af aðalkröfu hins vegar er sá munur að fyrrnefndu dráttarvextimir sem falla
sjálfstætt á kröfu á hendur ábyrgðarmanni reiknast frá síðara tímamarki.
Samkvæmt 1. mgr. 9. gr. vaxtalaga nr. 25/1987 reiknast dráttarvextir af kröfu
frá gjalddaga hafi hann verið fyrirfram ákveðinn. Þegar ekki hefur verið samið
um gjalddaga kröfu er hins vegar fyrst heimilt að reikna dráttarvexti þegar
mánuður er liðinn frá því að kröfuhafi sannanlega krafði skuldara um greiðslu,
sbr. 3. mgr. sömu greinar. Þótt samið hafi verið um gjalddaga aðalkröfu gildir
það ekki gagnvart ábyrgðarmanni enda verður greiðsluskylda hans ekki virk
fyrr en að nánari skilyrðum fullnægðum sem eru breytileg eftir tegund
ábyrgðar. Þar sem óvíst er fyrirfram hvort reyna mun á ábyrgðina verður ekki
talið að ákveðinn gjalddagi ábyrgðarkröfunnar sé umsaminn. Þetta á jafnvel við
um sjálfskuldarábyrgð en hún er eins og aðrar ábyrgðir bundin því skilyrði að
aðalkrafan hafi verið vanefnd. Samkvæmt þessu falla dráttarvextir á kröfu á
hendur sjálfskuldarábyrgðarmanni í fyrsta lagi að liðnum mánuði frá næsta degi
eftir gjalddaga aðalkröfu enda hafi hann þá sannanlega verið krafinn um
greiðslu. Þegar um einfalda ábyrgð er að ræða verður auk vanefndar aðalkröfu
að gera þann áskilnað að sýnt hafi verið fram á að engar efndir verði fengnar úr
hendi aðalskuldara. Að slíkri sönnun fenginni reiknast dráttarvextir að liðnum
mánuði frá því krafa á hendur ábyrgðarmanni var sannanlega höfð uppi.75
Vafi leikur á að hvaða marki kröfuábyrgð taki til kostnaðar sem fallið hefur
á kröfu vegna innheimtu hennar hjá aðalskuldara. Stundum mæla rök með því
að slíkur kostnaður geti fallið undir ábyrgð og á það einkum við þegar
ábyrgðarmaður hefur beinlínis haft hag af því að reynt var að innheimta kröfuna
hjá aðalskuldara.76 Ef eðlilega er staðið að innheimtu eru slíkar aðgerðir til þess
fallnar að draga úr hugsanlegu tjóni ábyrgðarmanns. Þegar svo er virðist sú
niðurstaða nærtæk að ábyrgðin taki til kostnaðar við innheimtu kröfunnar hjá
aðalskuldara. I þessu sambandi kann einnig að skipta máli hvort ábyrgðarmanni
75 Hans Viggo Godsk Pedersen: Kaution, bls. 45-46.
76 Úr danskri dómaframkvæmd má nefna UfR 1943. 132 en í því máli var talið að ábyrgð tæki til
kostnaðar við mætingu í þinghald vegna nauðungarsölu þar sem þingsókn væri einnig í þágu
ábyrgðarmanns þótt engin fullnusta fengist við söluna.
40