Tímarit lögfræðinga - 01.05.2001, Blaðsíða 16

réttindi tengd vinnu og einnig var vísað til 3. mgr. 76. gr. um vemd á réttindum
barna sem nýmæla meðal stjómarskrárákvæða með sérstakri tilvísun til Samn-
ings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins.
í greinargerðinni með 1. mgr. 14. gr. frumvarpsins að stjskl. 97/1995, sem
varð 1. mgr. 76. gr., segir eftirfarandi:
Akvæði þetta svarar að nokkru til núgildandi 70. gr. stjómarskrárinnar þar sem er
mælt fyrir um rétt þess sem getur ekki séð fyrir sér og sínum og aðrir eru ekki fram-
færsluskyldir við til styrks úr almennum sjóðum. Er frumvarpsákvæðið mun ítarlegra
því tekið er nánar fram en nú er gert hvers konar ástæður geti orðið til að maður
þarfnist opinberrar aðstoðar af þessum toga. Með 1. mgr. 14. gr. er hins vegar ekki
lögð til breyting frá gildandi reglu að því leyti að ekki er ráðgert að sá sem geti séð
nægilega fyrir sér sjálfur þurfi að njóta réttar til slíkrar aðstoðar, en þann rétt væri þó
fyllilega heimilt að veita honum ef löggjafinn kysi svo. Þá verður einnig að vekja
athygli á að í ákvæðinu er gengið út frá að nánari reglur um félagslega aðstoð af þess-
unr meiði verði settar með lögurn, en með ákvæðinu er markaður sá rammi að til
þurfi að vera reglur sem tryggi þessa aðstoð. Benda má á að í félagsmálasáttmála
Evrópu og alþjóðasamningi um efnahagsleg, félagsleg og menningarleg réttindi eru
ýmsar reglur af sama toga og hér um ræðir. 1 því sambandi rná vekja sérstaka athygli
á 12. og 13. gr. félagsmálasáttmálans þar sem eru fyrirmæli um réttinn til félagslegs
öryggis, félagslegrar aðstoðar og læknishjálpar og 11. og 12. gr. alþjóðasamningsins
um áþekk atriði.12
í meðförum þingsins tók ákvæðið breytingum, þannig að bætt var við fleiri
atriðum sem tilefni til aðstoðar, svo sem örbirgð. Einnig var skýrar kveðið á um
að þessi réttindi skyldu tryggð með lögum en í upphaflega frumvarpstextanum
sagði að nánar skyldi kveðið á unt þennan rétt í lögum. Segir um þessar breyt-
ingar í áliti þingnefndar:
I þessu sambandi má einnig vekja athygli á að gerð er tillaga um breytt orðalag 1. og
2. mgr. þessarar greinar til þess að skerpa nokkuð orðalagið um þessi réttindi.13
Þrátt fyrir að orðalag ákvæðisins hafi þannig verið skerpt er ekki hægt að
álykta að sérstaklega hafi verið stefnt að rýmri vernd ákvæðisins þegar lög-
skýringargögn eru virt í heild sinni.
Eins og sjá má vísar greinargerðin til alþjóðasamninga um efnahagsleg,
félagsleg og menningarleg réttindi til skýringar á því hvað felst í 1. mgr. 76. gr.
Slík tilvísun til alþjóðasamninga einkennir jafnframt umfjöllun um öll ákvæði
frumvarpsins. Þar er til dæmis að jafnaði vísað til viðeigandi ákvæða Mannrétt-
indasáttmála Evrópu og Alþjóðasamnings Sameinuðu þjóðanna um borgaraleg
og stjórnmálaleg réttindi.
12 Alþt. 1994-95, A-deild, bls. 2110.
13 Alþt. 1994-95, A-deild, bls. 3881.
84