Tímarit lögfræðinga - 01.09.2003, Blaðsíða 26

fram endurgreiðslu á neinu af því fé, sem hann veitti viðtöku upp í kaupverð, eða
lúkningu viðskipta aðilja með öðrum hætti. Hann hefur ekki heldur boðið fram
tryggingu fyrir því, að hann inni af hendi þær greiðslur til áfrýjanda, sem hann kann
að eiga rétt á, ef útburðarkrafan nær fram að ganga“.
Niðurstaða málsins er ekki í samræmi við þau sjónarmið sem rakin hafa
verið og verður að telja óheppilegt að blanda væntanlegu uppgjöri málsaðilja
saman við þá meginspumingu sem var undir í málinu, þ.e. hvort riftun hafi
verið réttmæt og hvort seta kaupanda í húsnæðinu hafi verið honum óheimil.
Um þetta viðhorf má vísa til H 1982 876.
í H 1976 750 var deilt um útburð vegna riftunar á makaskiptasamningi. Þar
er kröfu um útburð synjað með þeim rökum að deilt sé um hvort stefndi hafi
vanefnt samninginn með þeim hætti að heimilt hafi verið að rifta honum. „Gögn
málsins um þetta em eigi skýr og réttur áfrýjanda til riftunar eigi svo glöggur
að útburðarkrafa hans sé tæk“.
I hinum tilvitnuðu orðum kemur skýrt fram að réttur þess sem krefst útburðar
þarf að vera skýr og hann þarf að leiða af þeim gögnum sem leggja má fram við
þá takmörkuðu sönnunarfærslu sem heimiluð er samkvæmt 83. gr aðfararlaga.
Þess ber að geta að í 79. gr. aðfararlaga er sérstaklega tekið fram að það
tálmi ekki beinum aðfarargerðum að dómsmál sé rekið um ágreininginn.
Ymis skilyrði þurfa að vera fyrir hendi til þess að unnt sé að fara þá leið sem
hér er gerð að umtalsefni. Eru þau bæði efnisleg og réttarfarsleg. Hefur sumra
þeirra verið getið, en um skilyrðin í heild verður að vísa til rita á sviði fullnustu-
réttarfars.40 Ber þó að geta þess hér að það má ekki vera ómöguleiki á því að
hægt sé að fullnægja kröfu þess sem biður um aðför. Vísast um það m.a. til H
1994 1421.
11. ÁHRIF AFSALSÚTGÁFU Á RÉTT SELJANDA TIL RIFTUNAR
I 4. mgr. 51. gr. er kveðið á um að seljandi geti ekki rift hafi hann gefið út
afsal til kaupanda, nema hann hafi sérstaklega áskilið sér það. Þetta hefur verið
talin meginregla í íslenzkum rétti og er í samræmi við það eðli afsalsins að vera
einhliða yfirlýsing seljanda um að kaupandi hafi fullnægt skyldum sínum
samkvæmt kaupsamningi, þ.e. eins konar lokakvittun seljanda.41
12. RIFTUN VEGNA FYRIRSJÁANLEGRA VANEFNDA
í VI. kafla fkpl. eru sameiginlegar reglur um fyrirsjáanlegar vanefndir o.fl.
Skráðar reglur um fyrirsjáanlegar vanefndir og úrræði viðsemjanda vegna
þeirra eru nýmæli í íslenzkum lögum, en ákvæði fkpl. um þetta eru í samræmi
við ákvæði laga nr. 50/2000, um lausafjárkaup, um sama efni.
40 Sjá einkum rit Markúsar Sigurbjörnssonar: Aðfarargerðir, bls. 212-232.
41 Alþingistíðindi 2001-02, A-deild, bls. 184.
134