Tímarit lögfræðinga - 01.09.2003, Blaðsíða 97

á lengd uppsagnarfrests yrði að líta til sanngimis- og réttlætissjónarmiða, t.d. að
hann væri nægilega langur til að menn hefðu tækifæri til að vinna sig úr eðli-
legum skuldbindingum sem þeir hafa tekið á sig, t.d. vegna fjárfestinga í
atvinnutækjum og kvótakaupa, auk þess sem gera yrði ráð fyrir eðlilegri arð-
semi. Rétt er að taka það fram að því lengur sem afnotarétturinn er ótímabund-
inn, eins og nú er, má gera ráð fyrir að væntingar þeirra sem afnotaréttinn hafa
aukist.
Að uppsagnarfresti liðnum yrði að sjálfsögðu að gæta að atvinnuréttindum
þeirra sem afnotaréttinn áttu og tryggja jafnræði milli þeirra og nýrra aðila við
endurúthlutun veiðiheimilda.
Kjósi löggjafinn að segja afnotaréttinum upp án uppsagnarfrests verður það
ekki gert án bóta. Þótt fyrirsjáanlega yrði erfitt að meta bætur er augljóst að
tekið yrði tillit til þess að um uppsegjanleg réttindi er að ræða og lengd upp-
sagnarfrests, sem hæfilegur teldist, hefði þar vafalaust mikil áhrif.
Hvað varðar heimildir löggjafans til breytinga sem segja má að gangi á
einhvem hátt skemur en bein uppsögn afnotaréttarins má til viðmiðunar segja
að allar ákvarðanir sem fela í sér að veiðiheimildir em fyrirvaralaust eða fyrir-
varalítið fluttar frá einum aðila til annars, hvort sem það er gert með beinum eða
óbeinum hætti, jafngildir uppsögn afnotaréttar á þeim hluta veiðiheimildanna
sem fluttar em og geta slíkar ákvarðanir leitt til bótaskyldu að öðrum skilyrðum
uppfylltum. Þau tilvik sem hér falla undir geta verið margbreytileg og verður
umfjöllun um einstök tilvik að bíða betri tíma.
6. NIÐURSTAÐA
Þýðing fyrirvara 3. málsl. 1. gr. laga um stjóm fiskveiða er samkvæmt fram-
ansögðu tvenns konar. Hann tryggir að handhafar veiðiheimildanna öðlist ekki
við úthlutun beinan eignarrétt yfir veiðiheimildunum og hann tryggir jafnframt
að löggjafinn getur afturkallað takmörkuð eignarréttindi sem myndast kunna að
uppfylltum tilteknum skilyrðum án bótaskyldu. I samræmi við þetta og að
teknu tilliti til ákvæða laganna í heild sinni er unnt að skilgreina handhöfn
veiðiheimilda sem stjómarskrárvarinn, ótímabundinn og framseljanlegan af-
notarétt sem er uppsegjanlegur með tilteknum uppsagnarfresti.
205