Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.09.2003, Blaðsíða 93

Tímarit lögfræðinga - 01.09.2003, Blaðsíða 93
unnt sé að leggja niður kerfið og gefa veiðar frjálsar, að unnt sé að taka upp nýtt kerfi svo fremi sem þeir sem nú stunda útgerð njóti jafnræðis við aðra, að unnt sé að kveða á um gjaldtöku fyrir aflaheimildir og loks að unnt sé að gera ýmsar lagfæringar og tilfærslur innan núverandi kerfis. Við allar þessar breytingar verði þó að gæta að atvinnuréttindum þeirra sem fyrir eru í greininni þannig að þeir njóti jafnræðis við aðra. Framangreind afstaða er ráðandi meðal fræðimanna og hefur lítið farið fyrir andstæðum skoðunum ef frá er talin afstaða Jóns Steinars Gunnlaugssonar sem hann setti fram árið 1995 en þar telur hann að veiðiheimildir njóti verndar eign- arréttarákvæðis stjómarskrárinnar enda uppfylli þær öll skilyrði til að teljast eign í merkingu ákvæðisins. Telur hann að fyrirvari 3. málsl. 1. gr. laga um stjóm fiskveiða, um að úthlutun veiðiheimilda samkvæmt lögunum myndi ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir veiðiheimildunum, hafi þá einu þýðingu að löggjafinn geti ákveðið að fella kerfið niður og gefa veiðar frjálsar. Allar aðrar breytingar á kerfinu sem feli í sér að veiðiheimildir séu færðar frá þeim sem nú hafa þær til annarra væru bótaskyldar.4 3. GAGNRÝNI Á AFSTÖÐU FRÆÐIMANNA Grundvallareinkenni eignarréttinda er það að eigandi eignar hefur rétt til að framselja hana, m.a. gegn gjaldi. Færa má fyrir því rök að þegar veiðiheimildir urðu að fullu framseljanlegar við setningu laga nr. 38/1990 hafi eðli réttindanna breyst úr einföldum atvinnurétti í framseljanlegan afnotarétt sem nýtur víðtæk- ari vemdar stjómarskrárinnar.5 Ég dreg þessa ályktun af því að atvinnuréttindi eins og þau hafa verið skilgreind eru almennt ekki framseljanleg réttindi heldur bundin við persónu tiltekinna einstaklinga.6 Sé mönnum veitt heimild til að framselja atvinnuréttindi sín gegn gjaldi breytist eðli réttindanna úr því að vera réttindi tengd lífsafkomu og aflahæfi tiltekinnar persónu yfir í fénýtanleg eign- arréttindi sem eru óháð aflahæfi eigandans. Að mínum dómi hafa fræðimenn að einhverju leyti litið fram hjá þessari eðlisbreytingu sem varð í kjölfar þess að löggjafinn heimilaði varanlegt framsal. Þó gildir einu hvort menn kjósa að tala um framseljanleg atvinnuréttindi eða framseljanlegan afnotarétt, skoða verður réttindin efnislega þegar metið er hvort og að hvaða marki þau njóti stjóm- skipulegrar vemdar. Um það er ekki deilt að handhafar veiðiheimilda hafa allar þær heimildir til nýtingar og ráðstöfunar sem taldar em skilyrði þess að um eignarréttindi sé að ræða. Ef ekki kæmi til fyrirvari 3. málsl. 1. gr. laga um stjóm fiskveiða um að 4 Jón Steinar Gunnlaugsson: „Geta aílaheiraildir talist eign í skilningi 67. gr. stjómarskrár? Hva5a þýðingu hefur 3. ml. 1. gr. laga nr. 38/1990 um stjóm fiskveiða í þessu sambandi?“ Úlfljótur. 2. tbl. 1995. 5 Framsalsheimildir eldri laga voru mjög takmarkaðar og háðar skilyrðum auk þess sem löggjöfin var tímabundin sem gerði það að verkum að framsal var ávallt háð óvissu til lengri tíma litið. 6 Sjá Gaukur Jörundsson: „Stjómskipuleg vemd aflahæfis, atvinnuréttinda og atvinnufrclsis". Úlfljótur. 1968, bls. 161. 201
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Tímarit lögfræðinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.