Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.09.2003, Page 93

Tímarit lögfræðinga - 01.09.2003, Page 93
unnt sé að leggja niður kerfið og gefa veiðar frjálsar, að unnt sé að taka upp nýtt kerfi svo fremi sem þeir sem nú stunda útgerð njóti jafnræðis við aðra, að unnt sé að kveða á um gjaldtöku fyrir aflaheimildir og loks að unnt sé að gera ýmsar lagfæringar og tilfærslur innan núverandi kerfis. Við allar þessar breytingar verði þó að gæta að atvinnuréttindum þeirra sem fyrir eru í greininni þannig að þeir njóti jafnræðis við aðra. Framangreind afstaða er ráðandi meðal fræðimanna og hefur lítið farið fyrir andstæðum skoðunum ef frá er talin afstaða Jóns Steinars Gunnlaugssonar sem hann setti fram árið 1995 en þar telur hann að veiðiheimildir njóti verndar eign- arréttarákvæðis stjómarskrárinnar enda uppfylli þær öll skilyrði til að teljast eign í merkingu ákvæðisins. Telur hann að fyrirvari 3. málsl. 1. gr. laga um stjóm fiskveiða, um að úthlutun veiðiheimilda samkvæmt lögunum myndi ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir veiðiheimildunum, hafi þá einu þýðingu að löggjafinn geti ákveðið að fella kerfið niður og gefa veiðar frjálsar. Allar aðrar breytingar á kerfinu sem feli í sér að veiðiheimildir séu færðar frá þeim sem nú hafa þær til annarra væru bótaskyldar.4 3. GAGNRÝNI Á AFSTÖÐU FRÆÐIMANNA Grundvallareinkenni eignarréttinda er það að eigandi eignar hefur rétt til að framselja hana, m.a. gegn gjaldi. Færa má fyrir því rök að þegar veiðiheimildir urðu að fullu framseljanlegar við setningu laga nr. 38/1990 hafi eðli réttindanna breyst úr einföldum atvinnurétti í framseljanlegan afnotarétt sem nýtur víðtæk- ari vemdar stjómarskrárinnar.5 Ég dreg þessa ályktun af því að atvinnuréttindi eins og þau hafa verið skilgreind eru almennt ekki framseljanleg réttindi heldur bundin við persónu tiltekinna einstaklinga.6 Sé mönnum veitt heimild til að framselja atvinnuréttindi sín gegn gjaldi breytist eðli réttindanna úr því að vera réttindi tengd lífsafkomu og aflahæfi tiltekinnar persónu yfir í fénýtanleg eign- arréttindi sem eru óháð aflahæfi eigandans. Að mínum dómi hafa fræðimenn að einhverju leyti litið fram hjá þessari eðlisbreytingu sem varð í kjölfar þess að löggjafinn heimilaði varanlegt framsal. Þó gildir einu hvort menn kjósa að tala um framseljanleg atvinnuréttindi eða framseljanlegan afnotarétt, skoða verður réttindin efnislega þegar metið er hvort og að hvaða marki þau njóti stjóm- skipulegrar vemdar. Um það er ekki deilt að handhafar veiðiheimilda hafa allar þær heimildir til nýtingar og ráðstöfunar sem taldar em skilyrði þess að um eignarréttindi sé að ræða. Ef ekki kæmi til fyrirvari 3. málsl. 1. gr. laga um stjóm fiskveiða um að 4 Jón Steinar Gunnlaugsson: „Geta aílaheiraildir talist eign í skilningi 67. gr. stjómarskrár? Hva5a þýðingu hefur 3. ml. 1. gr. laga nr. 38/1990 um stjóm fiskveiða í þessu sambandi?“ Úlfljótur. 2. tbl. 1995. 5 Framsalsheimildir eldri laga voru mjög takmarkaðar og háðar skilyrðum auk þess sem löggjöfin var tímabundin sem gerði það að verkum að framsal var ávallt háð óvissu til lengri tíma litið. 6 Sjá Gaukur Jörundsson: „Stjómskipuleg vemd aflahæfis, atvinnuréttinda og atvinnufrclsis". Úlfljótur. 1968, bls. 161. 201
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.