Ægir - 01.06.1997, Blaðsíða 39

i 90 ár - Gluggað í gömul blöð
Neðansjávartogarar í
eltingaleik við fisktorfurnar!
Hér veröur haldiö áfram aö glugga í
gömul blöö af Ægi í tilefni 90 ára af-
mælisárs blaösins. Áriö 1963 birti
Ægir þýdda grein eftir Donald
McKernan og Donald R. Johnson
um fiskveiðar árið 2000 og af því aö
nú nálgast senn aldamótin þykir
kannski einhverjum fróölegt að rifj-
að sé upp hvernig framtíðarhug-
myndirnar voru á þessum árum.
Sumt á eitthvað skylt viö veruleik-
ann í dag en annað vægast sagt víðs
fjarri nútíma umhverfi.
„Við megum búast við því að árið
2000 verði þekking okkar á erfðafræði,
lífeðlisfræði og næringu fiska og skel-
dýra orðin svo víðtæk," segja þeir fé-
lagar, „að við getum ræktað ostmr,
kúfisk og ef til vill rækju með skipu-
lögðum aðferðum. Sólarljós og fæðu-
magn verður nákvæmlega skammtað
og sennilega verða hraðvaxnari og
kröftugri dýrin kynbætt svo að afkvæ-
mi þeirra fái sem æskilegasta eigin-
leika , svo sem fallegan lit, gott bragð
og viðnám gegn sjúkdómum."
Fiskiskip aldamótaársins
Þegar kemur í greininni að fiskiskipum
framtíðarinnar er óhætt að segja að
höfundar komist á flug. Kannski hafa
hugmyndirnar ekki þótt svo fráleitar á
þessum ámm en flestum koma þær
spánskt fyrir sjónir núna.
„Árið 2000 verða bæði beinar og
óbeinar aðferðir við að finna fisk
orðnar miklu fullkomnari. Hægt verð-
ur að velja úr ótal upplýsingum um
hvert eigi að fara, hvaða ytri skilyrði
séu hagkvæmust og hve miklu fisk-
magni megi búast við. Þegar skipið er
komið á miðin, er hljóðgeislum beint
niður í sjóinn í mismunandi fjarlægð
frá skipinu þar sem auðvitað er fiskur
af ýmsu tagi og sýna þá sérstök tæki
stærð og staðsetningu fiskitorfanna á
nokkurra fermílna svæði.
Fiskiskip aldamótaársins 2000 verða
að miklu leyti sjálfvirk, með aðeins
fárra manna áhöfn. Eiginlega er þar
aðeins um að ræða smábáta, sem
leggja fiskinn upp í móðurskip þar
sem vinnsla hans fer fram. Sjómenn-
irnir snerta aldrei aflann og öllum að-
gerðum er stjórnað úr brúnni þar sem
skipstjórinn og fiskikapteinninn segja
fyrir verkum.
Þá koma til sögunnar neðansjáv-
artogarar, sem leita uppi og elta fiski-
torfur, geta stundað veiðar hvernig sem
viðrar og togað án þess að hlé verði á
milli. Notkun á föstum fiskigildrum við
strendurnar og jafnvel úti á opnu hafi,
færist í vöxt. Flestar þessar gildrur eru
þannig útbúnar að þær geta valið fisk-
inn úr eftir stærð og gerð."
Fiskvinnslur á staurum
Og þeir Donald-bræður sáu fyrir sér
töluvert byltingakenndar fiskvinnslur
árið 2000, nema að næstu þrjú árin
verði blaðinu snúið við.
„Gerbreytingar hafa þá átt sér staö í
meðferð og geymslu sjávarafurða.Fisk-
vinnslustöðvar verða reistar úti í sjó,
annað hvort sem floteyjar eða tilbúnar
eyjar á staurum. Á eyjunum verður
fullkomin aðstaða til að taka skip í
þurrkví, afferma þau og framkvæma
bráðabirgðaviðgerðir á þeim. Þarna
geta sjómenn hvílzt og látið sér líða
vel og þar verður hægt að vinna úr og
geyma afla veiðiskipanna. Það er hugs-
anlegt að vinnslustöðvar á hafi úti
verði hluti af föstu gildrunum og taki
við fiski beint úr smærri bátunum.
Með greininni fylgir mynd af slíkri
vinnslustöð þar sem loftbólutjald
beinir göngufiski að ákveðnum stað
þar sem hann er svæfður með raf-
magni og síðan fluttur á færibandi
upp á þilfarið."
Að ráða yfir sjónum
í ljósi stöðugrar umræðu um aukið
vald mannskepnunnar yfir hafinu og
auðlindum þess er ekki úr vegi að
grípa upp orð bandarísku spámann-
anna hér í lok upprifjunar á þessu 34
ára gamla efnis úr Ægi
„Það lyftir ímyndunaraflinu á flug
þegar okkur verður hugsað til þess að
við getum gert sjóinn okkur undirgef-
inn. Kannski er það líka óskhyggja. En
það geta ekki liðið margar aldir þar til
maðurinn verður að uppskera allt sem
sjórinn er látinn framleiða - að öðrum
kosti neyðist hann til að taka sér ból-
festu á öðrum hnetti
A IIII
SPÓLUR0FAR
JOHAN
RÖNNING HF
slmi: 568 4000 - http://www.ronning.is
ÆGIR 39