Búnaðarrit - 01.01.1891, Blaðsíða 25

21
Það hefur að líkindum verið þekkt á Norðurlöndum að
nota mó til eldsneytis jafnvel áður en ísland byggðist.
Um Torf-Einar jarl á Orkneyjum er svo sagt, að „hann
var fyrir því kalladr Torf-Einarr, at hann let skera torf,
oc hafdi þat fyrir elldi-vid, því at engi var skógr í
Orkneyjnm1 2 *. í Rigsmálum er og talað um að „grafa torf'‘.
„Akra töddu,
unnu at svínum,
geita gættu,
grófu torf“-.
Þó mun mór lítið hafa verið notaður til eldsneyt-
is fyrst framan af hjerá landi, meðan skógarnir voru
sem mestir. Það er og líklegt að menn liafi aldrei þurft
lijer eins mikið eldsneyti og í fornöld; sjerstaklega hef-
ur þurft mikið til að halda uppi langeldunum, er þá
var siður að kynda8. í þann tíma höfðu og sumir járn-
gjörð eða rauðablástur, og hefur vist eigi þurft lítið
eldsneyti til þess. Auk þessa er sumstaðar talað um
skógabrennur t. d. í Ölkofra þætti. Það er því eigi
undarlegt þótt skógarnir haíi fljótt gengið til þurrðar,
enda má sjá það af sögunum, eins og jeg hef áður tek-
ið fram, að þeir hafa verið mikið gengnir úr sjer þegar
á þeim tíma, er sögurnar voru ritaðar.
Allt fram á þenna dag hafa skógarnir verið liöggn-
ir hlífðarlaust. Eptir því sem þeir hafa eyðilagzt meir,
og þeir liafa orðið minni, eptir þvi hafa fleiri orðið um
hvern skógar blettinn, sem eptir hefur verið. Hin mikla
kolagjörð, sem tíðkazt hefur til skamms tíma, eða þang-
að til nýju Ijáirnir komu, liefur víst átt eigi lítinn þátt
í eyðileggingu skóganna. Á hverju heimili urðu menn
1) Heimskringla, Kk. 1777. I, 105.
2) Rígsmíil 12.
• 3) sjá, t. d. Grettis sögu 14. kap.