Búnaðarrit - 01.12.1919, Page 39

BÚNAÐARRIT
259
það snertir, að vatn gengur síður gegnum veggina, en
auk þess hefir sú trú veriö algeng, að loftholið gerði þá
miklu hlýjari. í Ameríku, þar sem steinsteypa var notuð
mikið til húsagerðar, var snemma farið að gera hol-
steina og hlaða veggi úr þeim. Upprunalega var þá eitt
hol í hverjum steini, þó brýr lægju milli útveggjar- og
innveggjar-plötunnar, en áður voru holin gerð 2 eða 3.
Breyttu hugvitsmenn á ótrúlega marga vegu lagi hol-
rúmanna og steinanna, og tók hver einkaleyfi fyrir sínu
lagi. Þessi holsteinagerð náði mikilli útbreiðslu í Ame-
ríku, og til Þýskalands hafði hún borist skömmu eftir
aldamótin. Á Norðurlöndum höfðu 2 steinsteypusmiðjur
tekið hana upp um líkt leyti, en lögðu hana aftur niður.
Svo hefir hún hafist þar á ný síðustu árin, og er nú
að lokum komin hingað til R.víkur frá Danmörku. Aftur
lítur svo út sem henni sje að hnigna í Ameríku.
Það var ekki að undra þó tómu holrúmin væru reynd.
K-yrt loft er hlýjast allra hluta, og það kostar ekkert.
En það kom fljótt í ijós, að holrúmin voru ekki svo góð
sem ætla mátti. Hvað útlendar rannsóknir og reynslu
snertir í þessu efni, þá mun Astfalclc, umsjónarmaður
með sveitabyegingum á Þýskalandi, hafa hvað fyrstur
hafið þær. 1894 flutti hann erindi um hlýindagildi loft-
fyltra holrúma í veggjum, í húsameistarafjelaginu í Ber-
lín. Hafði hann athugaö þetta í mörg ár. Dómur hans
var sá, að loftið í holrúmunum væri á sífeldri hreyfingu,
leitaði upp með hlýja innveggnum og niður með kalda
útveggnum. Kvæði svo mikið að þessu, að hlýinda-
aukinn væri mjög litils virði, ekki síst er ofan á þetta
bættist, að hitinn geislaði ört frá innvegg til útveggja.
Jafnvel smáhol, sem ekki voru nema 2—3 sm. að þver-
mali, reyndust eins að þessu leyti. Aftur höfðu holrúmin
reynst hættuleg, ef útiloftið gat leitað inn í þau. Gat
þá stafað af þeim ralii. Að öllu samtöldu taldi Astfalck
holrúmin spilla meira en bæta, og rjeð eindregið frá að
nota þau, því hlýindagildi þeirra væri sama sem ekkert.