Búnaðarrit - 01.01.1928, Page 34
28
BÖNAÐARRIT
knýjandi en einmitt á Suðurlandsundirlendinu, og þó
einkum í þeim hlutum þess, sem nú þegar hafa lagt í
stórfeld ræktunarfyrirtæki.
Sauðfjárrækt hefir verið aðal framleiðslugrein þessara
hjeraða, og svo er hjer, sem annarsstaðar, að sauðfjár-
ræktin og óræktaða landið haldast í hendur, en nú er
svo komið atvinnuháttum þjóðarinnar, að nálega öll
framleiðsla á óræktuðu landi er orðin svo arðlaus að
eigi svarar kostnaði. Hjer við bætist að veðráttufar og
landkostir í lágsveitum Árnes- og Rangárvallasýslu er
hvorutveggja miður fallið til sauðfjárræktar og afleið-
ingin er rýit sláturfje, auk þess sem saltkjötsmarkaður-
inn virðist hvergi nærri svo tryggur sem áður var og
söluverð kjötsins fallandi.
Alt þetta bendir á að framleiðsluskipun þessara lág-
sveita þurfi að breyta í hagkvæmara horf, svo meira
verði í samræmi við staðhættina og þau framleiðslu-
skilyrði, sem hjer eru fyrir hendi, virðast mun betri
fyrir mjólkur en kjöt framleiðslu.
En þegar svo er að leita nýrra leiða, sem okkur eru
að mestu ókunnar, þá mun hyggilegt að líta til ná-
grannaþjóða okkar til að sjá hvað læra megi af reynslu
þeirra í þessum efnum.
Mjólkursamlög Dana eiga um 40 ára sögu að baki.
Þau voru stofnsett í fyrstu með það fyrir augum að
leita nýrra markaðsleiða fyrir landbúnaðinn, þegar korn-
framleiðsla bændanna reyndist óhagstæð. Nú eru um 1700
mjólkursamlög í Danmörku og má hiklaust telja þau
máttarstoðir landbúnaðarins. Mjólkursamlögin eru flest
stofnuð og rekin sem samvinnufjelög með sameiginlegri
ábyrgð fjelagsmanna. Öll mjólkursamlög Dana taka á móti
nýmjólk samlagsmanna og vinna úr henni smjör, en
senda síðan mestan hluta undanrenningarinnar heim til
bændanna, þar sem hún aðallega er notuð til fóðurs, en
hinn hlutann hafa þeir til ostagerðar.
í Noregi eru mjólkursamlögin yngri stofnanir, sem á