Búnaðarrit - 01.01.1928, Page 86
80
BUNAÐARRIT
alt að því óendanlega lengi, þeir hafa verið ræktaðir í
jörð, sem áður hefir verið gerilseydd og þar hafa þeir
lifað kynslóð eftir kynslóð. Þetta er mjög þýðingarmikið
atriði, því að jörð sem einu sinni er „smittuð" getur
verið hættuleg árum saman, þótt engin lungnaormaveik
skepna komi þangað.
Hjer á landi eru víða mýrlendi kringum bæina, þar
sem fjenu er beitt vor og haust, eru það ákjósanlegir
staðir fyrir þessa óboðnu gesti, þar lifa þeir og biða þar
til fjeð nær í þá. Undir berum himni auka þeir kyn
sitt sjerstaklega í hlýju og raka.
Fyrst eftir að ungarnir koma undir bert loft, virðast
þeir mjög veilir og þá drepst alt af mikið af þeim, en
eftir að þeir hafa fengið nýjan ham eykst mótstöðu-
aflið, og þá virðast þeir þola frost og hita án þess að
þeim verði nokkuð um það. Flestir sem um lungnaorma
hafa ritað, telja að þeir þrífist best í rakatið. Reynsla
mín frá síðari árum sýnir þó, að þeir geta verið alt
eins skæðir eftir þurkasumur.
Magnús Einarsson dýralæknir telur, að það hafi mikið
að segja í þessu tilliti hvernig tíðarfarið er, þegar yrm-
lingarnir fara úr fjenu, ef þá er rakasamt eru skilyrðin
góð fyrir yrmlingana, en verri í þurviðrasamri tíð. Nú
held jeg að óhætt muni að slá því töstu, að yrmling-
arnir sjeu að fara úr fjenu jafnvel fleiri mánuði ársins,
sjerstaklega mars, apríl og maí, fer því lungnaorma-
hættan nokkuð eftir því hvernig tíðarfar er þessa mánuði.
Að lungnaormaplágur geysa sjerBtaklega eftir óþurka-
sumur, þegar hey eru hrakin, geri jeg ráð fyrir að komi
aðallega af því, að mótstöðuafl fjárins er þá minst vegna
hins ljelega fóðurs. Reynsla mín í þessu efni er sú, að
þar sem lungnaormaplaga hefir geysað í ár, þar sje
mjög hætt við, að hún komi að ári.
Fjeð getur smitast hvenær sem erá árinu, en hjer á landi
virðist það aðallega smitast á veturna, bæði í húsunum
-af heyjum og úr brynningar-ílátunum — og úti af beitinni.