Búnaðarrit - 01.01.1928, Page 165
BÚNAÐARRIT
] (S9
mjólkandi kú væri 144 krónur, á geldum og ungum
nautgripum 46 kr. og 31 kr. á hverju svíni.
Eins og títt er um aðrar landfarsóttir (Epizootier) er
gin- og klaufaveikin mjög mismunandi, bæði að því er
næmleika — smitimagn — sýkinnar snertir og eins hve
þungt hún legst á dýrin. Sýki sú, sem gengið heflr í
Eviópn á árunum 1920 — 25 heflr t. d. verið mjög ili-
kynjuð, bæði afar næm og drepandi. Eftir því, hvernig
sýkin hagar sjer, má skifta sóttarfarinu í flokka, til þess
að gefa gleggra yflrlit yfir hve afarmismunandi það get-
ur verið.
1. Algengasta tegund sýkinnar einkennir sig við há-
an hita í stuttan tima 2—4 daga. Um leið og hitinn
fer að rninka myndast blöðrur, sem brátt rifna og skilja
eftir grunn húðsár í öllum munninum, á tungu, góm-
um, kinnuin, snoppu, milli klaufanna og á júfri og spen-
um. Yenjulegast stendur sjúkdómurinn yfir 2—3 vikur.
Kálfa, lömb, grísi og annað ungviði drepur sýkin í
stóium stíl. Af fullorðnum búpeningi drepst venjulega
ekki meira en V2 — 1 af hundraði. Þessari tegund sýk-
innar fylgja venjulegast meira og minna af eftirsjúkdóm-
um, sem síðar skal aðvikið.
2. Miklu sjaldgæfari er hin virkilega illkynjaða tegund
eýkinnar. En eins og áður er aðvikið einkenna sumir
faraldrarnir sig við, að 3ýkin er afar illkynjuð — næm
°S diepandi. Sóttin er þá áköf, hitinn mjög hár og öll
ekepnan er gagntekin. Hundiaðstala dauðsfallanna jafnt
á tullorðnum og ungum dýrum er há og stundum af-
ekaplega há. Opt drepst skepnan áður en hin sjerkenni-
]egu ytri einkenni sýkinnar — blöðrurnar og sáiin —
hafa myndast, og borið hefir það við að sóttarfarið hefir
v8)ðið\svo ákaft, að sýkin heflr líkst hinni illræmdu og
Ð*r ávalt drepandi nautgripapest, sem áður fyr var
®kki óalgeng i Evrópu, en þekkist nú aðallega í suð-aust-
u,hluta álfunnar. 1914 — 15 braust þessi tegund af gin-
°g klaufaveikinni út á ítaliu og drap þá í sumum hjer-