Búnaðarrit - 01.01.1928, Síða 172
166
BÚNAÐÁRKIT
og smátt varð mönnum þetta Ijóst og um miðja 19. öld,
eftir að menn fóru að þekkja bakteríur og skilyrði fyrir
smitun, ruddi sú skoðun sjer til rúms, að veikin or-
sakaðist af bakteríum, sem eru örsmáar lífverur, er ein-
ungis sjást í góðum smásjám. Margar þessar bakteríur
eru þó svo litlar, að þær sjást alls ekki í nokkurri enn
þektri smásjá, og meðal þessara baktería er gin- og
klaufaveikis sýkillinn. í fljótu bragði virðist það ósenni-
legt, að hægt sje að segja með vissu að sýkin orsakist
af sóttkveikju, sem þó hefir aldrei sjest; en þetta út af
fyrir sig — ósýntleiki sóttkveikjunnar — hefir litla þýð-
ingu fyrir rannsóknir á eðJi og eiginlegleikum sóttkveikj-
unnar. Reyndar heyrist það oft, bæði i ræðu og riti, að
vísindin viti rrjög lítið um eðli gin- og klaufaveikinnar,
og er það meðal annars rökstutt með því, að sýkillinn
sje ósýnilegur. Þetta er alveg rangt. Siðustu 30—40 árin
hefir verið unnið af ákaflega miklu kappi að því, að
rannsaka eðli sýkinnar, og við það hefir fengist mjög
mikil fræðsla, sem þegar er orðin ómetanleg, bæði til
þess að verjast sýkinni og eins til þess að lækna hana
eða draga úr henni, þegar hún er mjög illkynjuð:
í nokkrum löndum hafa verið bygðar alveg sjerstakar
rannsóknarstofur til þess að athuga gin- og klaufaveik-
ina, og hafa þar, og einnig af fjölda manna um öll Jönd,
verið gerðar mjög víðtækar rannsóknir á sýkiefninu og
eðli veikinnar. Fyrir 30 árum var set.t á stofn rann-
sóknarstofa í þessu skyni, í sambandi við heilbrigðis-
stofnun nokkra í Greifswald á Þýskalandi. Skömmu síðar
varð þó að flytja rannsóknarstofuna til eyjarinnur Riems
í Eystrasalti, af því að hún orsakaði gin- og klaufa-
veikis smitun. Eyjan er nú eingöngu notuð fyrir rann-
sóknastofuna og allar samgöngur bannaðar við hana.
Stofnun þessi hefir verið aukin og endurbætt mjög á
síðari árum, og auk rannsóknanna framleiðir hún nú
mikið af serum (immun serum), til þess að gera skepnur
ómóttækar fyrir sýkina í skemmri tíma. Tvær slíkar