Búnaðarrit - 01.01.1928, Side 247
BÚNAÐARfUT
241
M. Einarson, dýralæknir, hefir sagt, að Skaftfelling-
um hafi reynst vel munntóbak við skitupest; Sigurður
Hliðar ráðleggur tóbak og steinolíu-stólpípu. Gamli Einar
Einarsson, ráðsmaður á Mælifelli í Skagafirði, notaði
munntóbak og steinoliu til inngjafa fyrir rúmum 40 árum,
og þá var enginn fastur dýralæknir hjer á landi. En jeg
hygg að húnvetnskur bóndi hafi orðið fyrstur til að nota
steinolíu-stólpípuna. Bóndi austur í Hornafirði heflr fundið
besta ráðið, sem enn er fengið við lungna-ormunum,
tjöru:reykinn.
Min reynsla er sú, að tóbakið sje það eina, sem
kemur að nokkru verulegu liði við iðra-orma í sauðfje,
og jeg held að það sje í fleiri tilfellum óbrigðult, ef þess
er gætt að nota það í tíma, á byi junarstigi, áður en
skepnan er orðin mjög þjað eða langdregin; en tóbaks-
notkunin er dýr, sje um mikla skitupest. að ræða, þegar
þess er gætt, að 16 kindur þurfa tóbakspundið til lækn-
inga. Væri því æskilegt, ef hinir háttviitu dýralæknar
landsins vildu vinna kröftuglega að því, að finna ódýr-
ara og handhægara meðal við ormasýkinni heldur en
tóbakið. Tóbaks-inngjöfin er eítir mæhkvatða Sig. Hliðars
dýralæknis 12 cm. á dag handa kind, af venjulegu meðal-
gildu munntóbaki. Þessi skamtur endurtakist til inngjafa
í 3 daga. Tóbakið er smáskorið niður, og hver skamtur
soðinn í 300 gr. af vatni, blöðkurnar síaðar frá. Þessi
skamtur er nú síst of stór, ef um magnaða ormasýki
er að ræða, t. d. að vorinu. Vetrarhlessingur á ám
batnar að vísu oft í bili af minni skamti, en jeg hygg
samt að með því að draga úr þessum skamti, þá geti
maður átt það á hættu, að kindin sýkist aftur. Eftir
þessum mælikvarða þarf kindin 36 cm. til lækninga, en
tóbakspund er sem næst rúml. 4 m , ef úr því er teigt,
þurfa því hverjar 11 kindur tóbakspund. Nú er óhætt
að ganga út frá, að 4. hver kind á landinu þurfi „upp
i sig“, sem er þó alt of vægilega í lagt, því það er al-
gengt, minsta kosti hjer í Húnavat.nssýslu, að helmingur
16