Búnaðarrit - 01.01.1928, Síða 299
btJnaðarrit
293
urna mun hitt algengara. Er þá venjan oft sú, að
hreinsað er á grind á meðan birtu nýtur, og alt heim-
ilisfólkið tínir á vökunni. Til er það og, að hreinsað er
á grind að vorinu og geymt að tína þangað til á
haustin.
Gerðar hafa verið þrennskonar dúnhreinsunarvjelar,
svo jeg viti. Að eins ein þeirra hefir verið notuð að
nokkru ráði á 4 stöðum; það er vjel sú, er Guðmundur
Davíðsson á Hraunum fann upp. Er hún notuð til að
ná mesta ruslinu og rykinu úr dúninum, og er talið,
að hún flýti hreinsuninni að mun.
Dúnn er afar misjafnlega hreinn, þegar hreinsun er
lokið. Fer það eftir aðferð og vandvirkni hvers eins.
Enginn dúnn er svo vel hreinsaður, að ekki sje hægt
að finna í honum fis eða fjaðrir, við nákvæma leit,
— hvorki grænlenskur nje íslenskur, — og þá senni-
lega heldur ekki norskur. En sá dúnn, sem hreinastur
er, er þó svo hreinn, að heita má að ekki sjáist i hon-
um neitt fis. Sá dúnn, sem lakast er hreinn, af þeim
sem jeg hefi sjeð, er fullur af sýnilegum óhroða. Ef ætti
að fullhreinsa þannig dún, svo að hann yrði jafn hreinn
þeim hreinasta, myndi hann ljettast afarmikið, segjum
20—25°/o. En það er nokkuð komið undir eðlisgæðum
dúnsins, hve mikið hann ljettist við upphreinsun.
Yíða er farið að nota ryksýjur við dúnhreinsun. Finst
þeim, sem reynt hafa, að þær sjeu engu ónauðsynlegri
við það verk, en strengirnir í grindunum — alveg
ómissandi.
Mjög er mismunandi hve mikið fæst á dag af hreins-
uðum dún, eftir hvern þann mann, sem að verkinu
vinnur Sumstaðar fæst 1 pd., annarsstaðar 13/2, 2, 3,
4, 5, 6 og jafnvel enn þá meira. Fer það eftir ýmsu:
Dúngæðum, útbúnaði (sjerstaklega þurkun), aðferðum,
vandvirkni o. fl.
Að dúnhreinsun vinna bæði karlmenn og kvenfólk,
víðast hvar þó kvenfólk. Er orðin töluvert almenn um-