Búnaðarrit - 01.01.1928, Síða 325
BÚNAÐARRIT
319
bændum að skifta bújörðunum milli barna sinna, án
þess að ábúðarrjettur elsta sonar eða dóttur skyldi vera
því til hindrunar. Þetta hafði þær afleiðingar, að skift-
ing jaiða í fleiri býli varð mjög almenn. Fólki fjölgaði
í sveitunum og ræktað land jókst stórum, því skifring
býla í tvær eða fleiri sjálfstæðar jarðir hefir jafnan síðan
átt sjer stað í Noregi, fram á þenna dag. í Noregi er
og talið, að sjálfsábúðinni hafl fylgt mjög aukin ræktun
og býlafjölgun. í byrjun einveldisins, 1660, átti kirkjan
og konungarnir mikið af jarðeignum Noregs. 1650 eru
3U af bændum í Noregi leiguliðar, 1750 s/7> 1820 V2
og nú */*o leiguliðar.
Hin jarðnæðislausa húsmannastjett má heita horfin í
Noregi, enda var hún aldrei jafn fjölmenn þar eins og
í Danmörku. Síðastltðna áratugi hefir verið unnið að
því, að bæta kjör húsmanna. Krafa þeirra hefir verið
að fá svo mikið land til eignar og umráða, er nægði
til að framfleyta fjölskyldu.
Stofnað var fjelag í Noregi 1912, sem nefnist #Ny
jord“, og hefir það markmið að vinna á móti útflutn-
ingi fólksins úr landinu. En besta úrræðið í þeim efn-
um reynist að vera það, að skapa nýja bjargræðisvegi.
Fjelagið hefir því snúið sjer aðallega að því, að stofna
nýbýli, bæði á þann hátt, að kaupa stórbýli og skifta
þeim sundur, og óræktuð landsvæði, þar sem þau hafa
verið fáanleg; jafnvel mýra- og heiðalendi. Fjelagið er
nú (1924) búið að stofna um 200 nýbýli á slíku landi,
og hefir það kostað um 3 milj. kr. Þó hefir fjelagið eigi
brotið til ræktunar nema nokkurn hluta af landi hvers
býlis. En það hefir bygt öll hús, gert nauðsynlegar girð-
ingar, vegi og þurkað landið. Meðalstærð hvers býlis er
rúml. 18 hektarar eða um 60 dagsláttur. Þessi býli
selur fjelagið með ca. 50°/® afslætti frá kostnaðarverði,
mönnum, sem eru jarðnæðislausir. Fjelagið hefir auk
þessa gert fyrirmyndar uppdrætti að húsabyggingum og
dreiít þeim út, gefið upplýsingar um laus jarðnæði