Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1891, Page 51

51
uin, að það hvorttveggja hafi næsta mikið menntun
argildi.
f>egar jeg lít yíir barnaskóla í Kaupmannahöfn og
her pá saman við ástandið hjá oss, pá getur mjer ekki
dulizt, að vjer stöndum langt á baki í flestum greinum,
enda er slíkt sízt að undra. J>að er mun hægra að
koma skólum og kennslu í gott lag í stórborgum, en í
smábæjum og til sveita. Auk pess eru skólar Dana
engir nýgjörfingar. peir hafa preytt margra ára stríð,
verið mörg ár að komast pad áleiðis, sem peir eru
komnir og hafa margra ára reynslu við að styðjast.
Skólamönnum Dana eru orðin meir og minna skýrýms
pau kennsluatriði og uppeldisatriði, sem oss eru óljós
eða vjer alls eigi farnir að liefja umræður um. J>að
purfti ekki annað en eiga tnl við kennara til pess að
komast að raun um petta. I3eir færðu optast skýr rök
fyrir pví, hversvegna peir höfðu pá kennsluaðferð, sem
peir höfðu en aðra ekki, og hversvegna peir færu með
börnin eins og peir færu. Hitt er annað mái, hvort
peir hafi jafnan hitt hið eina rjetta.
En hver er svo árangurinn af öllu pessu kennslu-
starfi? Eru menn betri, farsælli og auðugri eptir en
áður? Keyndar treysti jeg mjer alls eigi til að svara
peirri spurningu, jeg hef sjeð svo iítið af árangri mennt-
unarinnar hjá öðrum pjóðum með eigin augum. En
eitt má pó segja: auður menntapjóðanna vex, prátt fyrir
menntunarkostnaðinn, eða líklega öllu heldur af pví að
liann er lagður fram. J>að mun torvelt að sanna að
hann haíi eigi hingað til horið drjúgar rentur. Hitt er
annað mál, hvort skólunum hefur tekizt að gjöra menn
betri eða farsælli, par koma fleiri atriði til íhugunar
en svo, að jeg reyni að leggja út í að svara peirri spurn-
ing hjer; að eins segi jeg pað, að nú á seinustu árum
er ný hreyfing, ný stefna og nýtt líf að koma í mennta-