Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1891, Side 77

77
um. Ofr eldii er ólíklegt, að sumum kunni að þykja á-
stæðurnar all-gildar.
J>ó að menn almennt hafi ekki lært neina uppeld-
isfræði, eða aflað sjer neinnar sjerstakrar pekkingar á
því að ala upp börn, pá gera peir sjer samt flestir ein-
hyerjar, meira eða ininna ljósar hugmyndir um pað,
hvers beri sjerstaklega að gæta um barnauppeldið, búa
sjer til reglur og lögmál, sem peir svo telja góð og gild,
og breyta meira eða minna eptir peim. þessar almennu,
en opt óljósu, hugmyndir verða svo að tízku, og ganga
frá manni til manns, frá einni kynslóðinni til annarar
með peim breytingum, sem tímarnir gjöra á peirn.
Hver sá maður, sem ekki brýtur bág við liinar gildandi
hugmyndir, lieldur elur börn sín upp samkvæmt peim
er pví talinn góður faðir og fóstri. —
J>að er ekki langt síðan sú skoðun var alinenn, að
fullnægjandi væri fyrir bóndann að pekkja, hvernig fað-
ir hans og forfeður yrktu jörð sína og ólu upp ljenað-
inn. En nú er sú breyting komin á pað, að menn
viðuvkenna almennt, að sjerstaka pekkingu puríi til pess
að rækta gras og jurtir, pekkingu á lífsskiiyrðum jurt-
anna og efnum jarðarinnar. Jarðyrkjumennirnir liafa
kennt mönnum, að peir megi ekki vænta góðrar upp-
skeru úr jarðeplagörðunum t. d., nema garðarnir íái
nógan og góðan »áburð* sjerstök jarðefni, er veita heppi-
legust lífsskilyrði peirri jurt, sem rækta skal. En áður
nefndu menn pað til sannindamerkis um að íslandi
færi aptur, að sami garðurinn, sem fyrir 20 árum gaf
góðan ávöxt, væri alveg orðinn ónýtur; en ekkert borið
í hann allan panu tíma af næringarefnum jurta. Bú-
fræðingarnir hafa kennt mönnum að pað er ekki sama,
hvernig iífstofn fjenaðarins er, heldur ekki sama, hvernig-
ig fjenaðurinn er aliiin upp, o. s. frv.
Hinar eldri skoðanir um grasrækt og fjárrækt eru