Uppeldi og menntun - 01.01.2008, Side 43

43
Hæfileiki kímninnar til að skemmta lesendum er sjaldan dreginn í efa en gildi
hennar í uppeldis- eða leiðbeiningarskyni er þó gjarnan véfengt. Kímni sem kennslu-
efni krefst skapandi hugsunar og viðurkenningar á þeirri mótsögn að taka beri hlátur
hátíðlega. Hún krefst viðurkenningar á því að kímni er mikilvæg leið barna til að
tileinka sér viðeigandi hegðun. Börn beita kímni til að koma sér á rétta hillu, öðlast
viðurkenningu og stíga næstu þroskaskref.
Kímni sem er krefjandi og kallar á ígrundun styður börnin til aukins þroska. Þannig fengum við sem sátum á gólfinu á Hlíðaborg 1974 mikilvæga örvun með því að leita
ósjálfrátt að ástæðu þess að tiltekið fyrirbæri var fyndið. við vorum á þriðja stigi
kímnigáfuþroskans skv. kenningum Bergen (2003) og McGhee (1979) og hlógum mest
að misræmi í hugtökum, t.d. hlutverkaskiptum. Þess vegna greindum við samfélagið
um leið og við greindum störf í fyndin og ekki fyndin eftir því hvort strákur eða stelpa
dró viðkomandi númer. Kímnin valt á þekkingu okkar og reynslu og okkur þyrsti í
meiri þekkingu til að geta hlegið meira. Hláturinn sagði líka mikið um samfélagið
sem við ólumst upp í – það er líklega ekki eins fyndið núna að stelpa eigi að verða
lögga eða strákur að vinna í leikskóla. Það er hins vegar bæði fyndið og alvarlegt
að fyndnar barnabækur skuli ekki vera notaðar með skipulagðari hætti í skólastarfi.
Sé kímni notuð á markvissan hátt í skólastofunni verður hún tæki sem örvar þroska
barnanna, vitsmunalegan, siðferðislegan og félagslegan. Íslenska orðið kímnigáfa segir
allt sem segja þarf, án þess að vitnað sé í Howard Gardner eða nokkurn annan fjöl-
greindarfræðing.
HEimildir
Aðalnámskrá grunnskóla, íslenska. (1999). Reykjavík: Menntamálaráðuneytið.
Aðalnámskrá grunnskóla, íslenska. (2007). Sótt 1. febrúar 2008 frá http://bella.mrn.stjr.
is/utgafur/adalnamskra_grsk_islenska.pdf.
Aðalnámskrá grunnskóla, lífsleikni. (1999). Reykjavík: Menntamálaráðuneytið.
Aðalnámskrá grunnskóla, lífsleikni. (2007). Sótt 1. febrúar 2008 frá http://bella.mrn.stjr.
is/utgafur/adalnamskra_grsk_lifsleikni.pdf.
Aðalnámskrá grunnskóla, samfélagsgreinar. (2007). Sótt 1. febrúar 2008 frá http://bella.
mrn.stjr.is/utgafur/adalnamskra_grsk_samfelagsgreinar.pdf.
Bergen, D. (2003). Humor, play and child developement. Í A. J. Klein (Ritstj.), Humor in
children’s lives: A guidebook for practitioners (bls. 17–32). Connecticut: Praeger.
Brynhildur Þórarinsdóttir (2002). vitleysan er viturleg. Börn og menning, 17(1), 20–24.
Cart, M. (1995). What´s so funny? Wit and humor in American children´s literature. New
york: Harper Collins.
Casson, A. (1997). Funny bodies. Transgressional and grotesque humour in English child-
ren´s literature. Stokkhólmur: Bókmenntadeild Stokkhólmsháskóla.
Dagný Kristjánsdóttir (2005). „Börn þurfa sögur og sögur þurfa börn.“ Í Brynhildur
Þórarinsdóttir og Dagný Kristjánsdóttir (Ritstj.), Í Guðrúnarhúsi (bls. 9–32). Reykja-
vík: vaka-Helgafell og Bókmenntafræðistofnun HÍ.
BRyNhILDUR ÞÓRARINSDÓTTIR