Uppeldi og menntun - 01.01.2008, Síða 76

76
FAGLEGT S JÁ LFSTRAUST GRUNNSKÓLAKENNARA
níu stig. Undirþættirnir þrír eru bekkjarstjórnun (management), kennsla (instruction)
og hvatning (engagement), hver með fjórum spurningum, innbyrðis fylgni og háum
áreiðanleikastuðli (Tschannen-Moran og Woolfolk Hoy, 2001). Gildi hvers þáttar var
reiknað með einföldu meðaltali.
Í þessari rannsókn var níu svarmöguleikum fækkað í fimm (mjög mikið, þó nokkuð, dálítið, mjög lítið og nánast ekkert), til samræmis við svarmöguleika við öðrum
spurningum í rannsókninni. Niðurstöður voru þáttagreindar, meðaltöl og staðalfrávik reiknuð og sett fram með lýsandi tölfræði og fylgnitölum og borin saman við nið-
urstöður höfunda (Tschannen-Moran og Woolfolk Hoy, 2001). Síðan var könnuð fylgni
þáttanna við kulnun og vinnustaðarþætti rannsóknarinnar, bæði hlutverkaárekstra
og hlutverkaskýrleika og eigin spurningar rannsakenda um vinnuskilyrði, sem voru
flokkaðar í fjarlæg skilyrði (aðalnámskrá styðji við starfið, virðing ríki í þjóðfélaginu
fyrir kennarastarfinu), hvatning til kennara (hvatning, stuðningur og hrós frá skóla-
stjórnendum, stuðningur og hrós frá samkennurum og foreldrum), aðbúnaður viðkom-
andi skóla (skýrar aðgerðaráætlanir vegna hegðunar nemenda og áfalla, góð aðstaða til
undirbúningsvinnu og nægileg kennslugögn), kennarastarfið (líkar vel við námsmat,
sýna sveigjanleika í starfi) og önnur vinnuskilyrði (afstaða til stærðar bekkja, blönd-
unar og annarra verkefna en beinnar kennslu). Einnig var könnuð fylgni þáttanna við
heilsufarsþætti Leiter og Maslach (2000).
Þátttakendur
Spurningalisti var lagður fyrir grunnskólakennara í 14 skólum í tveimur sveitarfélögum
þar sem störfuðu 584 kennarar í 537 stöðugildum. Spurningalistinn var þannig lagður
fyrir heildarþýðið og alls svöruðu 269, sem eru liðlega 46%. Í öðru sveitarfélaginu
reyndist svörun aðeins um 30% og var ákveðið að fella þann hóp út úr rannsókninni
því svörun væri það lítil að engin vissa væri fyrir að hún gæfi rétta mynd af kenn-
urum sveitarfélagsins og viðhorfum þeirra. Ástæður fyrir lítilli svörun eru líklega þær
að það gafst minni tími til kynningar og fyrirlagningar í því sveitarfélagi en hinu og
einnig kann rafræn svörun að hafa haft fælingarmátt. Í hinu sveitarfélaginu svöruðu
tæplega 70% (188 svarendur) og eru niðurstöður sem lýst er í greininni því byggðar á
svörum tæplega 70% af heildarfjölda grunnskólakennara í einu sveitarfélagi (sjá nán-
ar í Anna Þóra Baldursdóttir og valgerður Magnúsdóttir, 2007b).
niðurstÖður
Þáttagreining á niðurstöðum spurninganna um faglegt sjálfstraust sýnir þrjá greini-
lega og aðskilda þætti (tafla 1), bekkjarstjórnun, kennslu og hvatningu, sem flokkast með
svipuðum hætti og hjá höfundum TSES-listans.