19. júní - 19.06.1978, Qupperneq 47

veir heima
r
í þessari grein drepur INGA HULD HÁKONAR-
DÓTTIR, sagnfræðinemi, á nokkur atriði í þeirri
hugmyndafræði, sem mótað hefur viðhorf fólks,
allt fram á okkar daga, til verkaskiptingar karla og
kvenna.
FRIÐRIKA GEIRSDÓTTIR, teiknari, lítur efnið
sínum augum.
„Þessi skal vera hold af mínu
holdi og bein af mínum beinum“
sagði Adam um Evu. Og í sam-
félagi okkar er út frá þvi gengið
að hjón séu eins og sambrædd sál
í elsku og kærleika.
En í raun lifa konur og karlar
hvort í sínum heimi, þó að þau
sofi saman hverja nótt og borði
saman alla daga. Karlmaðurinn
lifir og hrærist í ísköldum heimi
markaðslögmála, hún í hlýjum
heimi tilfinninga. Hans heimur
er opinber og sýnilegur. Hennar
er leyndur og ósýnilegur. Hann
hugsar með höfðinu, hún með
hjartanu.
Ef öllum börnum í Reykjavík
yrði allt í einu sleppt lausum út á
göturnar mundi skapast þar al-
gjört öngþveiti. Borgin er ekki
byggð út frá þörfum þeirra. Og
ekki er gott að draslast með lítil
börn niðri í bæ. Þau eru illa séð á
búðum, skrifstofum og kaffihús-
um. Það er alls ekki gert ráð fyrir
að þau séu á ferðinni. Fyrir bila
eru vegir og stæði þar sem full-
orðnir karlmenn snudda á kaupi.
En hvar er hús eða jafnvel garður,
þar sem hægt er að skilja börn
eftir í góðum höndum í miðbæn-
um litla stund? Ef arkitektar, sem
teikna borgir, væru skyldaðir til
að draga með sér tvævetling
hvert sem þeir færu í eina viku
eða svo, þá mundu þær líta öðru
vísi út.
Okkar ytri heim hafa karl-
menn hannað. Þeir gerðu tækni-
byltinguna, skipulögðu ríkis-
báknið, byggðu upp atvinnulífið.
Heimur þeirra stjórnast af
markaðslögmálum. Þar erhugsað
í mínútum, krónum og afköstum.
Allir byrja nákvæmlega klukkan
eitthvað í vinnu, eða skóla. Hvert
handtak karlmanns er greitt eftir
starfsmati með föstum taxta eftir
flóknum útreikningum.
Allt sem gerist í þessum heimi
er mjög mikilvægt, að sjálfsögðu,
og fréttir þaðan fylla alla fjöl-
miðla.
En af heimi kvenna og barna
segir fátt. Heimilin þar sem þau
búa eru eins konar friðhelgir
felustaðir. Þar ríkir öll önnur
hrynjandi. Enginn hættir á vissri
mínútu að vera móðir né eigin-
kona. Og húsverk eru ekki metin
sem vinna. Laun fyrir þau eru
greidd á miðaldavísu í fæði og
húsnæði og fötum. Sumar konur
fá nýja eldhúsinnréttingu. En
flestum þeirra finnst sér fulllaun-
að, ef maður þeirra elskar þær
sem sína hjartans útvöldu, virðir
þær sem drottningu hjarta síns.
Því konur meta og dæma sjálf-
ar sig eftir því hvort öðru fólki
þykir vænt um þær, hvern sess
þær skipa í tilfinningalífi ann-
arra. Meðan karlmenn hugsa í
framkvæmdum, hverju þeir sjálf-
ir fái áorkað, hversu mikilla tekna
þeim lánist að afla.
Konur standa á einhverju stigi,
sem karlmenn hafa kvatt. Af
hverju tóku þær ekki þátt í að
skipuleggja okkar iðnvædda
borgfélag? Því lærðu þær ekki að
hugsa stærðfræðilega, af kaldri
rökhyggju?
Á Islandi flyst hægt og hægt
inn borgmenning, sem á rætur á
siðaskiptaskiptaöld og áhrif
hennar bárust inn í íslenzkar
sveitir, t. d. með Minni fræðum
Lúthers. Þeirri menningu tengd-
ust ákveðnar hugmyndir um
fastan valdastiga á himni og
jörðu. María mey og allir dýr-
lingar, en margir þeirra voru
45