19. júní - 19.06.1978, Blaðsíða 49

Inga Jóna Þórðardóttir, viðskiptafræðingur:
Konur og stjórnmál
Karlmenn virðast óttast það að konur nái mjög framarlega í
stjórnmálum. Þegar þær komast í ákveðið þrep eru viðbrögðin
eins og þeim finnist að verið sé að hrifsa eitthvað af þeim, — að
konurnar séu að ganga inn á þeirra valdsvið.
Nú á kosningaári er vel við
hæfi að staldra við og hugleiða
þátt kvenna í íslenskum stjórn-
málum. Þær vonir sem kvenna-
árið 1975 vakti i hugum íslenskra
kvenna hafa að ýmsu leyti
brugðist, en að öðru leyti ekki.
Konur hafa komið meira fram á
sjónarsviðið bæði hvað varðar
atvinnuþátttöku, nám o.fl. Þær
eru sífellt að hasla sér völl víðs-
vegar i þjóðfélaginu. Varðandi
þátttöku kvenna i stjórnmálum
er það greinilegt í dag að áhugi
þeirra þar á er mikið að aukast og
æ fleiri konur koma til starfa og
með betri árangri. En það er líka
jafn greinilegt að lítið fer fyrir því
að þeim takist að ná langt í
stjórnmálum. Reynslan af próf-
kjörum þessa kosningaárs sýna á
sama hátt að þrátt fyrir að virk
þátttaka kvenna hafi almennt
aukist í þeim og að þær komi nú
sjálfar til leiks, náðu þær yfirleitt
ekki hinum svokölluðu „öruggu
sætum“ á framboðslistum til
sveitarstjórna eða alþingiskosn-
inga. Þau sæti eru fæst skipuð
konum. Það þykir gott að hafa
þær með, en ennþá er andrúms-
loftið þó þannig, að karlmönnum
þykir æði súrt í broti að þurfa að
víkja fyrir þeim.
En hvað er það sem veldur?
Hvað er það, sem hamlar því að
þær sæki fram? Þar koma eflaust
til mörg atriði og margvísleg. Eitt
af því er skortur kvenna á sjálfs-
trausti. Þær vilja ekki leggja út í
neitt, sem þær telja sig ekki fyrir-
fram örugglega geta leyst sóma-
samlega af hendi. Ef til vill er það
líka hræðsla við að fara í sviðs-
ljósið — verða umdeildur. Ef til
vill er það hræðsla við „mann-
orðsmissi“.
Karlmenn virðast óttast það að
konur nái mjög framarlega í
stjórnmálum. Þegar þær komast í
ákveðið þrep eru viðbrögðin eins
og þeim finnist að verið sé að
hrifsa eitthvað af þeim, — að
konurnar séu að ganga inn á
þeirra valdsvið. Þá er öll hvatn-
ing og allur stuðningur horfinn.
Það þykir við hæfi og nauðsyn-
legt að hafa þær með, svo fram-
Inga Jóna.
arlega sem þær gangi ekki of
langt.
Menn segja nú sennilega að
það sé ekki bara stuðningur karl-
manna sem hverfi heldur séu
konur ekkert alltof fúsar að veita
kynsystrum sínum brautargengi.
Það má vel satt vera. En konur
eiga ekki að styðja konur bara
vegna kyns þeirra á sama hátt og
karlmenn eiga ekki bara að styðja
karlmenn. Aftur á móti eiga kon-
ur ekki að vantreysta kynsystrum
sínum. Það á að sýna þeim fulla
sanngirni, en þær eru almennt
ekki metnar að verðleikum. Kon-
ur þurfa yfirleitt að sýna meira af
sér til að fá sömu viðurkenningu
og karlmenn. Þetta fælir þær frá
þátttöku í stjórnmálum.
degi þarf að biðja mann sinn að
„gefa sér“ fyrir mjólk eða ýsu býr
við niðurlægingu, það er engin
hætta á, að hún fari að skipta sér
af borgarskipulaginu. Margar
konur vita heldur ekki hvað
eiginmaðurinn hefur i kaup. En
úr því efnahagurinn er sam-
bræddur, þá er óeðlilegt að konan
fylgist ekki með tekjum jafnt sem
skuldum, sem ábyrgur aðili.
Sem betur fer eru karlmenn
alltaf að verða skemmtilegri og
skemmtilegri. Sérstaklega eru
þeir yngri orðnir leiðir á að leika
einræðissinnaða harðjaxla. Einn
þeirra sagði, þegar ég leitaði álits
hans á þessum málum: „Konan
hefur mikið að gefa veröld
markaðslögmálanna af þeim til-
finningaheimi sem hún byggir og
þar sem hún ríkir. Konur þurfa
að ylja upp kerfið þetta opinbera,
ískalda, og skynja sjálfar sig sem
ábyrga aðila í þjóðfélagi sínu“.
47