19. júní - 19.06.1985, Page 14

var strítt á því að móðir okkar vann úti.
Þá sem endranær réði meirihlutinn og
langflestar konur, jafnvel barnlausar
konur, voru þá inni á heimilunum. t>að
jafnaðist við drottinssvik að vinna utan
heimilis.
Síðan hefur margt breyst. Þær sem
eru heima að gæta bús og barna eru
„bara húsmæður" ljósmæður, kennarar
og hjúkrunarkonur svo dæmi séu nefnd
eru í „kvennastörfum“ á sultarlaunum,
og konurnar í nýju landnámi sem ég
kalla svo, eru litnar hornauga sem
„karlkonur“. Með þessu er hver einasta
kona komin í varnarstöðu, hvaða hlut-
skipti sem hún annars mun gegna. Ofan
á fordóma koma svo hin áþreifanlegri
vandamál lífsins, barneignir, fjárhagur,
atvinnan og tímaleysið.
Ég vildi óska þess að ég gæti gefið ráð
sem dygðu til að snúa vörn í sókn. Ég
vildi óska þess að allar þessar stórkost-
legu, íslensku konur sem eru að vinna
þessum málum gagn, vinni fullnaðar-
sigur. Ég vildi óska þess að það yrði
keppikefli stjórnmálamanna og ann-
arra sem taka ákvarðanir í þjóðfélaginu
að gera hag kvenna sem mestan og
bestan. Ég vildi óska þess að ungu
stúlkurnar sem standa á þessu sumri
frammi fyrir mikilvægum ákvörðunum
um nám og störf gætu litið til eldri
kvenna sem fyrirmynda, kvenna sem
gert væri kleift að sýna að þær geta flest,
ef þær þora og vilja. Ég vona að ísland
beri gæfu til að hlúa að dætrum sínum,
og ekki aðeins sonum. Svo ég gerist
jafnvel enn hátíðlegi og vitni í ljóð,
vona ég að við getum tekið undir með
Þorsteini Erlingssyni er hann orti „Eftir
mig vil ég verkin liggi. Við verkin örv-
ast seinni menn.“
Jónína M. Gudnadóttir
Fjölbreytt úrval
snyrtivara fyrir
dömur og herra
TOPPTÍSKAN
AÐALSTRÆTI 9 — SÍMI 13760
Ætti
barnið að hafa
sérstakan
talsmann?
- Rætt við Guðrúnu Erlendsdóttur
lögfræðing um framkvæmd barnalaganna
Tvö og hálft ár eru nú liðin frá því
barnalögin tóku gildi, nánar tiltekið 1.
janúar 1982. Okkur lék forvitni á að
vita hvernig til hefði tekist um fram-
kvæmd laganna, og varð því að ráði að
ræða við Guðrúnu Erlendsdóttur, sem
er ritari Sifjalaganefndar, sem einmitt
samdi frumvarp að barnalögum.
Guðrún er dósent við lagadeild
Háskóla Islands og hún var fyrsti for-
maður jafnréttisráðs.
Sp. Hvernig finnst þér hafa tekist til
um framkvæmd barnalaga?
Sv. Barnalögin fólu í sér mikla réttar-
bót fyrir börn. Með þeim er reynt að
afnema mismun á skilgetnum og óskil-
getnum börnum. Það er lögð áhersla á
það, að barnið er sjálfstæður einstak-
lingur og foreldrum er áskilið að taka
tillit til óska barnsins. Það sem skiptir
líklega mestu máli raunhæft séð er, að
nú fara allir foreldrar, sem búa saman,
hvort sem þeir eru í hjúskap eðaóvígðri
sambúð, sameiginlega með forsjá
barna sinna. Við skilnað eða slit
óvígðrar sambúðar verður síðan að
taka afstöðu til þess hvort foreldranna
fái forsjá barnanna. Þegar fólk slítur
óvígðri sambúð, verður það að snúa sér
til yfirvalds (í Reykjavík borgardóm-
ari, úti á landi sýslumenn og bæjarfóg-
etar og lögreglustjórinn á Keflavíkur-
flugvclli) sem gefur út yfirlýsingu urn
það, hvort foreldranna fái forsjá barn-
anna. Séu foreldrarnir ekki sammála
um það, sker dómsmálaráðuneytið úr
ágreiningi þeirra. Þetta er sama leiðin
og farin er, þegar hjón skilja. Fram-
kvæmdin á þessu felur vitanlega í sér
aukið vinnuálag hjá viðkomandi emb-
ættum.
Sp. Geta foreldrarnir ekki farið
saman með forsjá barna sinna, þótt þeir
skilji eða slíti sambúð?
Sv. Barnalögin heimila ekki, að for-
eldrar hafi sameiginlega forsjá barna
sinna eftir skilnað/sambúðarslit, en
slíkt er leyft í mörgum löndum. Það er
vissulega athugunarvert, hvort ekki
ætti að hafa slíka heimild í lögum fyrir
þá foreldra, sem óska eftir slíku og eru
sammála um það.
SP. Er mikið um að foreldrar deili um
umráðarétt barna?
Sv. Það er langalgengast, að foreldrar
komist að samkomulagi um forsjá
barna sinna. Ekki er þó skylt að fara
eftir samkomulagi foreldra, ef það er
talið andstætt hagsmunum barnanna,
og einnig geta komið þau tilvik, að
báðir foreldrar séu óhæfir til að fara
með forsjá. Þegar þannig stendur á, svo
og þegar foreldrar deila um forsjána,
þá verður dómsmálaráðuneytið að
kveða upp úrskurð en leitar áður
umsagnar barnaverndarnefndar. í
14