19. júní - 19.06.2000, Blaðsíða 49

Mat Finna á síðustu samförum sínum
Aldur þeirra sem tóku þátt í könnuninni var 18 til 54 ára
Arið 1971
Anægjulegar
KARLAR 91,8%
KONUR 78,0%
Mjög
ánægjulegar
Samanlögð
ánægja
66,3%
49,6%
Arið 1992
91,5%
89,5%
67,0%
62,0%
Heimild: Sexual Pleasures Enhancement ofSex Life in Finland, 1971-1992
breyttum lögum um fæðingar-
orlof fara karlar að öðlast fullan
þegnrétt í umönnunar- og upp-
eldishlutverkum eins og konur
öðluðust þegnrétt í opinberri
stefnumörkun þegar þær fengu
atkvæðisrétt.
Eg held að flestir séu því sam-
mála að þær breytingar sem hér
hafa orðið séu jákvæðar fyrir
samfélagið í heild. Og við sjáum
ýmis teikn á lofti um að þessar
jákvæðu samfélagslegu breytingar
hafi einnig í för með sér jákvæð-
ar breytingar á mun persónulegri
þáttum. Eitt er það t.d. að við
höfum margar vísbendingar um
að á Norðurlöndum, a.m.k. í
Danmörku og á Islandi, hafi dreg-
ið úr ofbeldi gegn konum sam-
fara bættri samfélagslegri stöðu
þeirra. Annars vegar hefur bætt
samfélagsleg staða þeirra haft í
för með sér að þær geta einfald-
lega farið og séð sjálfar um sig og
sína ef í Ijós kemur að sambýlis-
maður er ofbeldishneigður. Hins
vegar er bara öllum Ijóst að það
er ekkert eðlilegt við yfirráð
karla. Það hefur beinlínis í för
með sér að færri körlum dettur í
hug að beita konur ofbeldi, sem
er jú fyrst og fremst stjórntæki.
Það er þó mikilvægt að minn-
ast þess að það er lítill minnihluti
karla sem hefur beitt konur
ofbeldi. I könnun nefndar dóms-
málaráðherra árið I996 kom
fram að 13,8% kvenna höfðu
orðið fyrir ofbeldi af völdum
núverandi eða fýrrverandi maka
einhvern tíma á ævinni. Jafnframt
sögðu 7,9% kvennanna að þær
hefðu beitt núverandi eða fýrr-
verandi maka sinn ofbeldi ein-
hvern tíma á ævinni.
Konur sækja í sig veðrið
Það er alltaf þunglyndislegt að
fjalla um ofbeldi, jafnvel þegar
það ertil þess að segja frá því að
úr því dragi.Jákvæðari hlið mann-
lífsins (alla jafna) er kynlífið. Og
við höfum skýrar vísbendingar
um það víða frá Norðurlöndum
að í æ ríkari mæli leyfi konur sér
frumkvæði á þessu sviði og séu
óhræddari við að segja frá því
hvað þær vilji og hvað þær ekki
vilji. Á nokkrum áratugum hefur
þróunin þannig orðið frá gerólíkri
reynslu og hugmyndum kynjanna
varðandi kynlíf og til þess að vera
sárasvipuð. Og það er alls ekki
þannig að konur hafi einfaldlega
tekið upp hegðun og hugmyndir
karla eins og stundum sést hald-
ið fram frá þeim sem ekki vilja
trúa því að miði i rétta átt. Það
hefur vissulega gerst, konum leyf-
ist nú mun meira frumkvæði án
þess að fá á sig einhvern hóru-
stimpil. En hitt hefur líka gerst að
körlum leyfist að sýna, það sem
kannanir hafa svo sem oft leitt í
Ijós, að þeir hafa lítið minni áhuga
á tilfinningalegum tengslum en
konur Þannig segir drjúgur fjórð-
ungur Svía, karla sem kvenna, að
megin einkenni góðs kynlífs séu
hlýja og gagnkvæm ánægja. Bæði
kynin eru frjálslyndari í kynferðis-
málum nú en fyrir nokkrum ára-
tugum.
Þessar breytingar sjást vel hjá
þeim þjóðum sem svo vel búa að
rannsóknum að geta borið
saman viðhorf og hegðun nú og
fyrir 20 eða 30 árum. Svíar t.d.
framkvæmdu umfangsmikla
könnun hjá sér fyrir nokkrum
árum og geta borið ýmislegt í
niðurstöðunum saman við stöð-
una árið 1967. Meðal annars
kom í Ijós að bæði kynin byrja
fyrr nú en þá en sérstaklega á
það við um stúlkurnar Árið 1967
sögðust 44% kvennanna en 57%
karlanna hafa haft lýrstu samfarir
fyrir 17 ára afmælisdaginn. Árið
1996 voru það 75% kvennanna
sem höfðu þessa reynslu og 68%
karlanna.
Svipaðar breytingar má sjá
varðandi sjálfsfróun. I yngsta svar-
endahópnum (18-24 ára) munar
aðeins 1,5 ári milli kynjana á því
hvenær fýrsta sjálfsfróun átti sér
stað. I aldurshópnum 50-65 ára
munar hins vegar 7,9 árum. Og
trúlega er óþarfi að taka það
fram að karlarnir byrja fýrr
Á ýmsum öðrum sviðum er
þó enn verulegur munur á kynj-
unum. Karlar eru mun neikvæð-
ari gagnvart hommum en konur
og fleiri konur en karlar segjast
geta hugsað sér kynferðisleg
samskipti við manneskju af sama
kyni. Karlar hafa á hinn bóginn
skýra forystu varðandi klámnotk-
un og keypt kynlíf. Þó hafa konur
aukið klámnotkun sína heldur
Bæði kynin hafa dregið úr notkun
lesefnis á þessu sviði en horfa
meira á spólur
Finnar hafa líka gert kannanir
hjá sér og geta borið ýmislegt
saman. Og þaðan koma þau
góðu tíðindi að Finnar eru mun
ánægðari með samfarir sínar nú
en 1971 eins og sjá má á töflunni
hértil hliðar
Skemmtilegra þegar
jafningjar tefla
Eins og sjá má hefur ánægja
finnskra kvenna með kynlíf sitt
aukist verulega á þessum tíma.
Auðvelt er að færa að því rök að
verulega stór þáttur í þessari
breytingu sé breytt staða kynj-
anna og bætt staða kvenna. Það
er einfaldlega skemmtilegra
þegar jafningjar tefla. En það er
líka rétt að vekja athygli á því að
þetta hefur ekkert dregið úr
ánægju karlanna, hún hefur raun-
ar heldur aukist. Og styður það
enn þá almennu skoðun höfund-
ar að það sé einfaldlega rangt
sem stundum er haldið fram að
framsókn kvenna sé á einhvern
hátt á kostnað lífsgæða karla.
Kynin hafa því bæði hag af
auknu jafnrétti. ■
49