Iðunn : nýr flokkur - 01.03.1927, Side 92

86
Ritsjá.
IÐUNN
skipa það, svo í væri sómi landi og lýð. Engar getur skulu að
því Ieiddar, hversu veglegt sæti jóhannesi muni hlotnast, er frarn
líða stundir. Hins vegar tel eg það engum tvímælum bundið, að
hann þegar hafi áunnið sér sóma-sess meðal skáldanna með
þessari einu bók.
Eftir aldamófin síðustu bólar nokkuð á nýjum straumum í ljóð-
Iislinni. Þessá hreyfingu, sem annars er all-sundurleit, má kalla
„nýja rómantík". Þeir, sem hreyfingu þessari fylgja, yrkja allmjög
á aðra Iund en skáld þau, sem tekin eru að eldast. Vrkja þeir
einatt urn sig sjálfa, sitt andlega volæði og óhamingju. Þeir sjá
fátt nema sig sjálfa, rétt eins og þeir væri kjarni tilverunnar. Oft
er erfitt að sjá, um hvað skáldin yrkja. Ekki spara þau prent-
svertuna til þankastrika og upphrópunarmerkja. Þá hefir sá ósiður
fylgt þessari stefnu, að fella stundum niður hljóðstaf eða stuðul.
En illa færi, ef þetta séreinkenni íslenzkra ljóða legðist niður.
Þótt jjóhannes dragi nokkuð dám af „nýju rómantíkinni", þá
hnýtur hann ekki um ásteitingarsteina hennar.
Flest kvæði hans eru ljóðræn („lyrisk"). Nokkur þeirra eru
öðrum þræði söguleg („episk"). Af þeim fyrnefndu vil eg einkum
nefna: „Þegar alt grét“, „Oamla konan“, „Að starfi", „Heima“ og
„Gandreiðin". — I kvæðinu „Gömlu konunni" skygnist höf. inn í
sálarlíf gamallar konu og finnur þar dýra fjársjóðu fólgna:
Hin gamla göfuga kona
varð gyðja í augum mínum,
og andlitið, hrukkótt af elli,
varð unglegt í hreinleik sínum. —•
En reynslan var auðsæ á öllu
og oft hafði ’ún verið dýr:
Hvert hár var hrímgrátt á litinn,
hver hrukka djúp og skýr.
Er rökkrið brá skuggum á skjáinn
og skrjáfaði golan í þökum
og eldurinn snarkaði á arni
á ylríkum síðkveldavökum, —
þá áttum við sóldrauma saman
um sumurin heiðríkjublá.
— Þær mættust þar, æskan og ellin
í einni og sömu þrá.