Frjáls verslun - 01.04.2001, Blaðsíða 65

Launakerfi HÍ vísindum í óhag jón íætur
vel af þeim tíma sem hann kenndi við Há-
skóla Islands. „Deildin var góð og mönnuð
góðu fólki. Það var óvenjumikill áhugi á
ffæðistörfum í deildinni og mikil vísindi
stunduð. Eg hélt áfram fyrri rannsóknum og
fékk góðan stuðning frá Háskólanum ásamt
RANNIS og rannsóknarframlagi bankanna
til þeirra. Eg var með langar tölvukeyrslur
og fékk þann búnað sem þurfti til þess. Að-
staðan var því góð - en launin voru lág, alveg
absúrd lág,“ hnykkir Jón á. „Launakerfið er
vísindum í óhag, allt of mikið hlutfall vinnu-
tímans fer í kennslu í eftirvinnu þvi það
þurfti að kenna mikið til að hafa mannsæm-
andi laun.“
Jón kenndi við Háskólann frá 1991 en síð-
an 1996 hefur hann ekki haft fullt starf þar,
þótt hann hafi kennt stöku námskeið við HI.
En það voru aðallega aðrar ástæður fyrir því
að hann fór í burtu „Til að stunda fræðistörf
þarftu að hafa aðra í kringum þig, sem eru
að gera það sama, einnig ráðstefnur og fyrir-
lestra. Þetta er allt hluti af nauðsynlegu rann-
sóknaumhverfi. Eg stóð frammi fyrir því að
hætta rannsóknum og fara út í að sinna ein-
göngu kennslu og ráðgjafastörfum, eða
halda áfram í rannsóknum og fara þá út. Það
var erfitt að fara því andinn var góður, þótt
launakerfið væri rannsóknum í óhag. Eg fór
til að geta unnið í alþjóðlegu umhverfi og
það er enginn betri staður til þess í minni
grein en London.“
London varð þó ekki fyrir valinu fyrst í
stað, heldur fór Jón í ársleyfi til Pennsylvan-
íu-háskóla í Fíladelfiu. A þeim tíma var kona hans, Sigrún Asa
Markúsdóttir, þá fréttamaður hjá Sjónvarpinu, í meistaranámi í
alþjóðatengslum við London School of Economics, LSE. Það
varð úr að Jón bað um vinnuaðstöðu við LSE, sem reyndist
auðsótt mál. Eftír fyrsta mánuðinn varð óljóst hvort lektors-
staðan á íslandi yrði framlengd svo Jón fór að leita fyrir sér í
London. Við LSE fékk hann fyrst tímabundna stöðu, sem nú er
orðin æviráðning. Það er því ekkert fararsnið á Jóni og Sigrún
starfar nú við markaðs- og almannatengsl hjá Financial Times.
Áhrif á nýjar eiginfjárreglur banka Út frá tækniáhuga hefur
áhugi Jóns beinst að fjármálaverkfræði, skilvirkni verðbréfa-
markaða og nú síðast hefur athyglin beinst að áhættufjármál-
um, bæði innra og ytra eftirliti með áhættu, það er bæði eftírlit
með áhættu innan fyrirtækja og svo eftirlit hins opinbera, yfir-
valda, hlutafjáreigenda, og annarra hagsmunaaðila.
Helsta áhugamál Jóns um þessar mundir er reglur um eig-
„En þegar öllu er á botninn hvolft er ekki hægt að kenna neinum einstökum aðila um. Hér
fórsaman reynsluleysi, bœði fjölmiðla, banka, almennings ogyfirvalda, semþekktu aðeins
uþþsveiflu á markaðnum en ekki samdrátt. “
ið fé banka. Reglurnar eru settar af Bank of International
Settlements, BIS, í Basel og eiga að hindra að bankakerfið
hrynji þegar áföll ganga yfir. í núverandi reglum er eigið fé
vegna skuldaáhættu a.m.k. 8% af áhættugrunni, þar sem lán
eru vegin eftir lántakanda meðan eigið fé vegna markaðsá-
hættu er ákvarðað með áhættulíkönum. Þessar reglur hafa ver-
ið mikið gagnrýndar, t.d. er ekki þörf á að taka frá eigið fé til
OECD ríkja, t.d. Mexikó eða Tyrklands, sem almennt þykja
áhættusöm, meðan skuldir ábyrgra fyrirtækja með bestu ein-
kunn fá 100% vægi. Einnig gefa reglurnar bönkum færi á að
stunda „regulatory arbitrage“ í stórum stíl. Það er almenn
skoðun meðal yfirvalda og banka að tími sé kominn til að end-
urskoða reglurnar og þótt fyrr hefði verið.
Nú er BIS að ganga frá nýjum reglum, sem þeir eru nú að
kynna og leita þá eftir skoðunum banka og annarra á bráða-
birgðatillögum. I lok ársins mun endanlegur reglugerðar-
rammi verða kynntur og 2004 eiga reglurnar að taka gildi.
verðbréfahruns
65