Morgunn - 01.06.1990, Blaðsíða 51

MORGUNN
Dulræn skynjun dýru
leitni dýra er sá sarni og sá möguleiki sem dr. Schmidt stóð
frammi fyrir við tilraunir sínar með kakkalakkana. Það er
allt að því ómögulegt að segja til um hvort dýrin voru að
nota hæfileika sína til dulrænnar kjörleitni í tilraununum
eða hvort rannsóknamaðurinn var sjálfur að beita þeim
hæfileika. Lítum bara á tilraun dr. Brauds. Hver er kominn
til með að segja að hann hafi ekki verið að nota sína eigin
hæfileika til kjörleitni til að hafa áhrif á rafalinn? Það sama
á jafnvel við um tilraun dr. Schmidts með köttinn sinn. Við
þekkjum ekkert sem takmarkar þessa hæfileika svo það er
ekki neitt sem mælir gegn því að hinn góði læknir gæti ekki
hafa beitt huga sínum alla leið frá húsinu og til skýlisins.
Æðri skynjun getur náð yfir niiklar vegalengdir. Ef til vill
getur hæfileikinn til dulrænnar kjörleitni það líka.
Til þessa höfum við rætt um dularheim ildýra, kakkalakka,
gullfiska, rotta, músa og margra annarra dýra sem við yfir-
leitt fáumst lítið við í daglegu lífi okkar. En þið verðið að
muna það að hafandi komist að því að dýrin búa yfir æðri
skynjun, þá var alveg bráðnauðsynlegt fyrir dulsálarfræð-
inga að komast að því hversu útbreiddur sá hæfileiki er
innan dýraríkisins. Þetta á jafnt við um leitina að dulrænni
kjörleitni sem æðri skynjun. En saga tilrauna og rannsókna
á æðri skynjun hjá dýrum endar alls ekki hér á nokkurn
hátt. Hundar og kettir hafa sýnt nokkrar furðulegar frum-
raunir á rannsóknastofum dulsálarfræðinga.
Æðri skynjun og heimur kattanna
Á sjötta áratugnum fengu tveir framtakssamir rannsókna-
menn við dulsálarfræðirannsóknastofu Duke háskólans
áhuga á að kanna dulræna hæfileika hjá köttum. Dr. Karlis
Osis, sem upphaflega kom til Durham frá Latvia og aðstoð-
armaður hans á stofunni, E.B. Foster, gerðu tvær tilraunir
með kettlinga sem voru látnir hlaupa eftir T-laga kassa. Með
leynd settu þeir við hverja tilraun matarbolla í annan enda
efri hluta T-kassans. Osis og Foster létu kettlingana hlaupa
í sitt hvoru lagi og gerðu ráð fyrir að þeir myndu beygja inn
49