Saga - 1967, Blaðsíða 51

VÍNLANDSKORTIÐ
343
hafa báðar verið sagðar á fslandi og að lokum komizt á
bækur. Höfundur Vínlandskortsins eða heimildarmenn
hans hafa gert eina sögu úr báðum og gera þá Bjarna
og Leif að félögum.
fslenzkir fornannálar geta flestir um för Eiríks bisk-
ups til Vínlands, „Eirekr byskop vppse leitaði Vinlandz",
eins og Lögmannsannáll kemst að orði. Þeim ber að vísu
ekki saman um, hvenær förin var farin. Lögmannsann-
áll nefnir til tvö ártöl 1112 og 1121, Flateyjarannáll 1113,
en aðrir annálar tímasetja ferðina 1121. Höfundur Vín-
landskortsins segir, að atburðir þessir hafi gerzt á síð-
asta ári vors blessaða föður Pascals (in posterimo anno
Patris sanctissimi nostri Pascali). Pascal II páfi and-
aðist snemma árs 1118, og ætti þá Eiríkur biskup að hafa
lagt upp í för sína 1117 eða 1118. Texti Vínlandskortsins
hefur það framar frásögn annálanna, að Eiríkur (hen-
ncus) biskup hafi komið aftur úr vesturför sinni eftir
að minnsta kosti h. u. b. ársdvöl, sumar og vetur.
En eru þá nokkrar líkur til þess, að texti Vínlandskorts-
ins hafi sjálfstætt heimildargildi, hliðstætt eða jafnvel
traustara en hin íslenzka arfsögn, sem skráð var á bækur
tvö til þrjú hundruð árum fyrr? Er hér fundin fastari
Undirstaða en áður var kunn að rannsóknum á fundi Vín-
lands og vesturför Eiríks biskups, eins og útgefendur
kortsins freista að leiða rök að? Meðan allt er á huldu
Uttl uppruna þessara frásagna, er ugglaust varlegast að
láta sér hægt að trúa því, að kortagerðarmaðurinn hafi
haft í höndum gögn, sem nú eru ókunn. Ef litið er á frá-
sógnina af fundi Vínlands, liggur sú skýring næst, að
höfundur Vínlandskortsins eða ókunnur heimildarmaður
hans hafi þekkt báðar gerðir íslenzku arfsagnarinnar og
krætt þær saman. Eru mörg og alkunn dæmi slíkra vinnu-
kragða, ekki sízt hjá kortagerðarmönnum við lok miðalda.
Gæti það bent til þess, að sá, sem gerði Vínlandskortið,
hefði farið eftir munnlegum frásögnum um íslenzk rit.
Það virðist því gripið úr lausu lofti að gera ráð fyrir