Saga - 1967, Side 52

344
HARALDUR SIGURÐSSON
þriðju Vínlandsferðinni, sem þeir Bjarni og Leifur fara
saman, eins og útgefendur Vínlandskortsins tæpa á (bls.
223 og 255). Báðir textarnir tala um fund landsins (reperta
og invenerunt). Við erum litlu nær, þótt gert sé ráð fyrir,
að þeir Bjarni og Leifur hafi lagt upp og vitjað Vín-
lands einhvern tíma síðar. Það kom fundi landsins ekk-
ert við.
Svipuðu máli gegnir um frásögn korttextans af vestur-
för Eiríks biskups, heimkomu hans til Grænlands og fram-
hald ferðarinnar á ókunnum leiðum, líklega til Evrópu.
Hann leggur upp í förina 1117 eða 18, en annálar færa
atburðinn til áranna 1112 eða 1121. Tímasetningar ann-
álanna eru hér töluvert á reiki eins og víðar og miður
glöggar en skyldi. Að baki þeirra liggur þó forn arfsögn,
miklu eldri en texti Vínlandskortsins. Virðist því lítið
kaup í nýju ártali, sem er jafnóvíst hinum fyrri, og jafn-
gott að halla sér að aldursrökum annálanna, þótt þá greini
á, ef haft er um leið í huga, að fornar heimildir eru oftar
en hitt varasamar, og að þar er fátt, sem fulltreysta má.
Þótt frásagan af ferð biskups sé rakin lengra fram á
Vínlandskortinu en í annálum, er hyggilegast að treysta
henni ekki um of, nema frekari gögn komi í leitirnar og
renni stoðum undir hana. Þögn annálanna um heimkomu
biskups til Grænlands og austurför hans (til Evrópu?)
er athyglisverð, þótt beinar ályktanir verði ekki af henni
dregnar. Viðbót Vínlandstextans er ekki meiri en svo, að
vel mætti hún vera ágizkun eða ályktun höfundarins af
páfaskiptunum, ekki sízt vegna þess, að Eiríkur er tal-
inn legáti páfa (legatus) , sem mun þó í hæpnasta lagi,
að hann hafi nokkru sinni verið. Hér er þó að sjálfsögðu
ekki um annað en lauslega tilgátu að ræða. Raunar fæ ég
ekki séð, að það skipti neinu máli, hve löng ferð Eiríks
biskups var, meðan ekki er annað um hana vitað.
Eftir stendur það eitt, að höfundur Vínlandskortsins
þekkti einhverjar frásagnir af Vínlandsferðum þeirra
Bjarna, Leifs og Eiríks biskups. Við vitum ekki, hve ræki-