Saga - 1967, Qupperneq 78

370
RITFREGNIR
„Fiskveiði — Fiskimenn". Fiskimannafélag Færeyja gaf ritið út
á hálfrar aldar afmæli sínu, og verður það að teljast myndarlegt
framlag af þess hálfu til færeyskrar söguritunar.
Áður en ég lýk þessu máli, vil ég geta um aðra bók eftir Erlend:
„Föroya söga — stjórnarviðurskifti frá landnámstíð til 1298“. Þessi
bók kom út 1964. Hún er ekki stór, aðeins 60 blaðsíður. Meistara-
lega vel er þar á efni haldið. Slíkt er ekki öðrum hent en þaui-
reyndum og iærðum sagnfræðingum, sem jafnframt eru stílfærir vel.
Lúðvík Kristjánsson.
Sigurður Þórarinsson: Heklugosasaga.
Vísindafélag Islendinga. The Eruption of Hekla 1947
—1948. — I. Sigurður Þórarinsson: The Eruptions of
Hekla in Historical Times. A Tephrochronological
Study. — Appendix: Mineralogical and petrographical
characteristics of Icelandic tephra by Jens Tómasson.
Reykjavík 1967 — H.F. Leiftur.
183 bls. + 12 myndasíður, verð 250.00 kr.
Þetta er I., en síðast birta bindið af 5, sem Vísindafélagið hefur
gefið út og bera aðaltitilinn: The Eruption of Hekla 1947—1948.
I. bindi fjallar um sögu Heklugosa frá upphafi landsbyggðar.
II. — — — upphaf gossins 1947.
III. — — — áhrif þess almenn og efnafræðileg.
IV. — — — magn og gerð gosefna og orsakir gossins.
V. — — — athuganir á eðli gossins.
Síðustu hefti þessa ritsafns eru þó ófullgerð enn þá.
Höfundar eru þeir: Björn Sigurðsson, Gísli Þorkelsson, Guðmund-
ur Kjartansson, Jens Tómasson, Júlíus Sigurjónsson, Kristinn Stef-
ánsson, Páll A. Pálsson, Sigurður Þórarinsson, Tómas Tryggvason
og Trausti Einarsson.
Hið mikla ritsafn Vísindafélagsins um Heklugosið 1947—48 verð-
ur gagnmerkt innan eldfjallafræðinnar, en þeirri fræði verður ekki
sinnt hér, heldur vikið að Heklugosasögu Sigurðar Þórarinssonaii
af því að hún er „kafli úr sögu íslenzkrar þjóðar, þáttur úr þu®
und ára baráttu hennar við ís og eld“, eins og Sigurður segir sja
,lf-
ur að bókarlokum. Heimildir okkar um sögu þjóðarinnar fyrir
1600
eru gríðarlega gloppóttar. Þannig er helzta ritaða heimildin un'
fyrsta Heklugosið svohljóðandi annálsgrein við 1104: „EldsupP
koma hin fyrsta í Heklufelli". Þetta gos eyddi Þjórsárdal og bySS
á Hrunamannaafrétt, en þeirra atburða er hvergi getið í íslen
um heimildum, og þó gerast þeir á dögum Ara fróða og Sæmunda1-