SunnudagsMogginn - 25.04.2010, Page 19

25. apríl 2010 19
Bjarni Benediktsson flutti ræðu í upphafi flokksráðsfundarins í Stapa fyrir viku þar sem
hann sagði m.a.: „Þegar Páll Hreinsson, formaður rannsóknarnefndar Alþingis, kynnti
niðurstöður rannsóknarskýrslunnar sagði hann að nú þyrfti öll þjóðin að bretta upp
ermarnar. Það skulum við sjálfstæðismenn gera. Þótt innihald skýrslunnar sé dap-
urlegt er það mikið fagnaðarefni að þar er vandað til verka. Skýrslan færir okkur í hend-
ur tækifæri sem við skulum grípa til þess að draga lærdóm af því sem aflaga fór.
Meginniðurstaða rannsóknarnefndarinnar er skýr. Þá niðurstöðu er ekki hægt að
rengja. Hana er ekki hægt að hrekja. Hún er studd skotheldum rökum, sem fram koma
í skýrslunni, gögnum og staðreyndum.
,,Skýringarnar á falli Glitnis banka hf., Kaupþings banka hf. og Landsbanka Íslands
hf. er fyrst og fremst að finna í örum vexti þeirra og þar með stærð þeirra þegar þeir
féllu í október 2008. Efnahagur og útlán bankanna uxu fram úr því sem innviðir þeirra
þoldu.“
Þetta, góðir fundarmenn, er meginniðurstaðan í rannsóknarskýrslunni en þar er auð-
vitað fjölmargt annað sem við viljum, þurfum og ætlum að horfa til.
Það ærir mann og særir, eins og okkar góði vinur, Einar Oddur Kristjánsson heitinn,
sagði gjarnan þegar honum misbauð framferði og misgjörðir manna, að lesa lýsingar á
framferði og óábyrgum viðskiptaháttum sem lýst er í skýrslu rannsóknarnefndarinnar.
Með hvaða hætti eigendur og stjórnendur bankanna misfóru með þá, sköruðu eld að
eigin köku og hugsuðu fyrst og fremst um eigin hagsmuni en ekki um hagsmuni ann-
arra hluthafa, ekki um hagsmuni bankanna sjálfra, ekki hagsmuni viðskiptavina sinna
og ekki um hagsmuni samfélagsins alls.
…
Nú súpum við öll seyðið af gegndarlausri áhættusækni, ábyrgðarleysi, virðingarleysi
og klíkuskap.
Krafa okkar er sú að þeir aðilar sem í aðdraganda bankahrunsins fóru á svig við lög
og reglur verði látnir sæta ábyrgð á gjörðum sínum fyrir dómstólum. Það er sjálfsögð og
eðlileg krafa. Hún er órjúfanlegur hluti af því frelsi sem við viljum innleiða og þarf að
fylgja ábyrgð.“
Tækifæri til að draga lærdóm
ákveðið að segja af sér varaformennskunni
og stíga til hliðar tímabundið frá þing-
störfum, og Bjarni er sagður hafa verið
mjög afgerandi, sterkur og heill í ræðu
sinni. Hann hafi gert ítarlega grein fyrir
því í máli sínu, með hvaða hætti Sjálfstæð-
isflokkurinn þurfi að hefja endurreisn og
endurskoðun. Sjálfstæðisstefnan væri enn
í fullu gildi, en í ljósi reynslunnar væri svo
ótal margt sem flokksmenn þyrftu að
endurskoða og það þyrftu þeir að gera í
nánu samstarfi við grasrót flokksins um
land allt.
Ræða Bjarna þótti sterk
Af samtölum við flokksráðsfólk og mið-
stjórnarmenn, sem komu í tvígang til
fundar eftir flokksráðsfundinn á laug-
ardag, þ.e. sl. mánudag og þriðjudag, er
einnig ljóst að Bjarni nýtur mikils stuðn-
ings til áframhaldandi formennsku, þótt
hann sé ekki óumdeildur. Flestir sem rætt
var við töldu að hann hefði með fullnægj-
andi hætti gert grein fyrir því sem varðar
hans persónulegu fjármál og drepið er á í
skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis.
Bjarni sagði m.a. í ræðu sinni: „Áður en
ég segi skilið við skýrslu rannsókn-
arnefndarinnar vil ég nefna sérstaklega að
nefndin fjallar þar um lánafyrirgreiðslu
bankanna til alþingismanna. Þar kemur
fram að hæsta skuldastaða mín við bank-
ana í janúar árið 2008 hafi numið 174
milljónum króna.
Ég vil að helstu trúnaðarmenn Sjálf-
stæðisflokksins, og allir aðrir reyndar, viti
að ég hef ekki notið neinnar óeðlilegrar
fyrirgreiðslu í bankakerfinu. Það er ekki
um neitt slíkt að ræða og ég verð reyndar
að harma það að rannsóknarnefndin skuli
láta þessa hluti liggja á milli hluta ein-
hvern veginn. Að rannsóknarnefndin
skuli stilla þessu þannig upp að þess er al-
gjörlega ógetið hvort þarna er eitthvað
óeðlilegt á ferðinni. Og það gerir kröfu til
þess að sjálfsögðu, og við henni bregst ég,
að þetta sé útskýrt frekar. Öll mín lán
voru gerð upp á árinu 2008. Þau lán sem
ég hafði fengið í bankakerfinu byggðust
ekki á neinni fyrirgreiðslu sem var um-
fram það sem hver annar í minni stöðu gat
fengið. Í lok árs 2008 var staðan allt önnur
en skýrslan segir. Það hefði gjarnan mátt
koma fram í skýrslunni sjálfri. Eftir stend-
ur að á mér hvíla einungis lán sem tengjast
heimili mínu eins og á við um svo marga
aðra Íslendinga.
Í skýrslunni eru líka rakin þau viðskipti
sem reynt hefur verið að vefja mér inn í í
fjölmiðlum. En eins og skýrt kemur fram í
skýrslunni eru þau mál á ábyrgð annarra,
mín er ekki getið og ég get ekki tekið
ábyrgð á annarra manna gjörðum.“
Gagnrýndi háa styrki
Sjálfstæðisfólk sem hlýddi á ræðu Bjarna
segir ekki fara á milli mála að hann hafi
skotið föstum skotum að Guðlaugi Þór
Þórðarsyni, án þess að nefna hann á nafn,
þegar hann sagði: „Eitt af mínum allra
fyrstu verkum sem formaður Sjálfstæð-
isflokksins er skýrt dæmi um þá viðhorfs-
breytingu sem ég stend fyrir. Við sjálf-
stæðismenn höfðum tekið þátt í því að
semja lög um að hámarksstyrkir til stjórn-
málaflokka skyldu vera 300.000 krónur.
Nokkrum vikum síðar – áður en þessi lög
tóku gildi – var tekið við styrkjum frá
tveimur fyrirtækjum upp á 25 milljónir og
30 milljónir. Upphæðir sem voru úr öllu
samhengi við það sem tíðkast hafði í
flokksstarfinu.
Þegar ég fékk vitneskju um þessa styrki
tók ég strax þá ákvörðun að þeim skyldi
skilað. Af sumum var þessi ákvörðun
gagnrýnd en hún var rétt. Og ég vona að
þið séuð sammála mér um að við viljum
ekki vera í flokki sem ætlar sér að komast
upp með hluti. Við ætlum að vera í flokki
sem gerir hlutina rétt.“
Þau viðhorf heyrðust oft í samtölum
mínum við sjálfstæðisfólk í vikunni, að
það kæmi enginn annar formann-
skandídat til greina en Bjarni. Hann hefði
sýnt það og sannað að hann væri lang-
sterkasti stjórnmálaforingi Sjálfstæð-
isflokksins og það hlyti að teljast afar ólík-
legt að nokkur byði sig fram gegn honum.
Gamalreyndur sjálfstæðismaður sagði:
„Ég held að staðan sé sú að það sé enginn
sem komi til greina sem formaður annar
en Bjarni Benediktsson.
Hanna Birna Kristjánsdóttir borg-
arstjóri vill að sjálfsögðu ekki fara í for-
mannsslag við þessar kringumstæður,
enda eru næg verkefni framundan hjá
henni, að reyna að tryggja Sjálfstæð-
isflokknum góða útkomu í borgarstjórn-
arkosningunum eftir rúman mánuð. Hún
gæti hæglega boðið sig fram til varafor-
manns, takist henni það ætlunarverk, en
það skýrist allt betur að afstöðnum sveit-
arstjórnarkosningum.“
Munstraði sig í áhöfn Bjarna
Almennt virðast flokksráðsmenn sem rætt
var við telja að Bjarni hafi komið mjög
sterkur frá flokksráðsfundinum og stuðn-
ingur við hann hafi verið mjög afgerandi.
Hann hafi flutt „frábæra ræðu, með sterka
framtíðarsýn“. Þingmaður í flokksráði
sagði að ræðan hefði verið heiðarlegt upp-
gjör, þar sem að mati fundarmanna hefði
verið sleginn réttur tónn. Þá hefði ekki
síður vakið athygli frammistaða Bjarna,
þegar hann sat fyrir svörum. Flokksfor-
ystan hefði átt að sitja fyrir svörum, en þar
sem varaformaðurinn var búinn að segja
af sér embætti og einnig þingflokks-
formaðurinn hefði Bjarni setið einn uppi á
sviði í hálfan annan tíma og svarað spurn-
ingum flokksráðsmanna. Hart hefði verið
spurt og hann svarað mjög vel.
Hann orðaði þetta svo: „Þetta var sterk
Flokksráðsmenn segja á andrúmsloftið í Stapa sl. laug-
ardag hafi verið tilfinningaþrungið í kjölfar ræðu fráfarandi
varaformanns Sjálfstæðisflokksins, Þorgerðar Katrínar
Gunnarsdóttur. Bjarni Benediktsson og flokksráðsmenn
klappa Þorgerði Katrínu hér lof í lófa eftir ræðuna.
Ljósmynd/Víkurfréttir
Bjarni Benediktsson var spurður hvort hann ætti von á því
að einhver byði sig fram gegn honum á landsfundinum í
júní.
„Ég á ekki von á neinu sérstöku í þeim efnum. Mér
fannst mikilvægt, fyrst við erum að fara að ganga frá vara-
formannskjöri, að það yrði frekar gert á fjölmennum lands-
fundi en á flokksráðsfundi. Og fyrst við ætlum að boða til
landsfundar í tilefni af varaformannskjörinu, þá finnst mér
sjálfsagt og eðlilegt að flokksmenn fái tækifæri til þess að
endurnýja umboð formannsins, nú eða eftir atvikum að
kjósa sér nýja forystu,“ sagði Bjarni Benediktsson.
Flokksmenn fái að kjósa
Bjarni Benediktsson
Á heimasíðu Sjálfstæðisflokksins segir m.a. í kaflanum um flokkinn: „Þegar Íhalds-
flokkurinn og Frjálslyndi flokkurinn sameinuðust árið 1929 undir merkjum nýs
flokks, Sjálfstæðisflokksins, var kveðið á um tvö meginatriði sem flokkurinn skyldi
hafa að leiðarljósi. Annars vegar var því lýst yfir að undanbragðalaust yrði að vinna
að því að landið yrði sjálfstætt þegar skilyrði væru til þess samkvæmt sam-
bandslögunum. Hins vegar sagði að flokkurinn ætlaði: „Að vinna í innanlandsmálum
að víðsýnni og þjóðlegri umbótastefnu á grundvelli einstaklingsfrelsis og atvinnu-
frelsis með hagsmuni allra stétta fyrir augum.“
Þessi kjarnyrta stefnuyfirlýsing hefur fylgt flokknum allar götur síðan og verið hans
leiðarljós.“
Einstaklings- og atvinnufrelsi