SunnudagsMogginn - 24.10.2010, Qupperneq 33

24. október 2010 33
Þ
að er erfitt að lýsa með orðum þeim hughrifum sem maður verður fyrir við að
fletta Veiðimönnum norðursins, nýrri ljósmyndabók Ragnars Axelssonar, sem
ítarlega er fjallað um í Sunnudagsmogganum í dag. Ragnar nálgast viðfangsefni
sitt, veiðimannasamfélagið á Grænlandi og Norður-Kanada, af slíkri virðingu,
umhyggju og tilfinningu að bókin lætur engan ósnortinn. Þetta æðrulausa, harðduglega
fólk, sem þarf að hafa meira fyrir lífsbaráttunni en flestir aðrir á byggðu bóli, sprettur
ljóslifandi fram á síðunum.
Ragnar hefur sótt norðurslóðir reglulega heim undanfarinn aldarfjórðung og eru
myndirnar, sem flestar hverjar koma nú í fyrsta sinn fyrir augu almennings, einstök
heimild um lífið í þessum afskekktu byggðum. Áhugi manna á norðurslóðum fer vaxandi,
enda hefur hlýnun jarðar hvergi meiri áhrif á daglegt líf fólks en þar, og fjölmargir hafa
gert lifnaðarhætti inúítanna að yrkisefni. Óhætt er þó að taka undir með Kristjáni B. Jón-
assyni, útgáfustjóra hjá Crymogeu, sem gefur bókina út, þegar hann fullyrðir að fáir hafi
gert það af eins mikilli dýpt og Ragnar Axelsson.
Öðrum þræði er bókin gerð til að vekja athygli á veiðimannasamfélaginu á norðurslóð
og glögglega kemur fram að Ragnar er uggandi um framtíð fólksins. „Inúítar eru á meðal
merkilegasta fólks á jörðinni, veiðimenn sem láta ekki mikið yfir sér við fyrstu sýn en eru
stórir þegar á hólminn er komið. Maður verður að gefa þeim náinn gaum því stórbrotið
fólk hreykir sér ekki,“ segir hann í bókinni.
„Það er stórkostlegt að hafa fengið að kynnast þeim og öðlast vináttu þeirra og traust og
fengið að læra af þeim, lífið fær aðra merkingu. Landið þeirra togar í aftur og aftur þó að
tímarnir breytist, allt er hverfult á jörðinni. Íshellan er að þynnast og líf þeirra gæti tekið
snöggum breytingum. Ég á þá von að lífi veiðimannasamfélagsins verði sýnd sú virðing
sem það á skilið, virðing fyrir hefðum þess í þúsundir ára.“
Orð að sönnu. Það er ljóður á ráði manneskjunnar að vera stöðugt að hlutast til um líf
annarra að ósekju. Hvers vegna ekki að láta blómin blómstra?
Innlegg Ragnars er verðugt í umræðuna um framtíð veiðimannasamfélagsins í norðri en
bókin kemur nú í fyrstu atrennu út á þremur tungumálum, ensku og þýsku, auk íslensku,
og er þegar von á veglegri umfjöllun í fjölmiðlum ytra, meðal annars í þýska tímaritinu
Der Stern. Veiðimenn norðursins eru réttnefnt þrekvirki.
Annar merkur listamaður, sem sett hefur sterkan svip á lista- og menningarlíf þessarar
þjóðar undanfarna áratugi kemur einnig við sögu Sunnudagsmoggans í dag, Guðný Guð-
mundsdóttir konsertmeistari Sinfóníuhljómsveitar Íslands. Tilefnið er ærið, Guðný leikur
í næstu viku á sínum síðustu tónleikum með SÍ sem konsertmeistari. Í fróðlegu samtali við
Hólmfríði Gísladóttur lítur Guðný um öxl yfir litríkan feril, þar sem vörðurnar eru fjöl-
margar. Sinfóníuhljómsveit Íslands hefur gjörbreyst til hins betra á þeim 36 árum sem lið-
in eru frá því Guðný tók við starfinu og óhætt er að fullyrða að hún eigi ekki minnstan þátt
í því. Og lokaorðin í viðtalinu eru ánægjuleg: „Ég verð gestur Sinfóníunnar þegar tónlist-
arhúsið verður opnað, undir hans stjórn [Ashkenazys]. Þannig að ég er ekki alveg búin að
loka dyrunum þó að ég sé búin að segja þessu starfi lausu. Ég er laus til ýmissa verka.“
Stórbrotið fólk hreykir sér ekki
„Arsenal og Shakhtar fara áfram úr
þessum riðli. Það er alveg klárt. En
það er ekkert öruggt í íþróttum.“
Guðjón Guðmundsson á Stöð 2 Sport.
„Marianne Faithful hafði lítið gagn
af örsmáum furðufugli Jaggers.“
Keith Richards, gítarleikari Rolling Stones.
„Mick er afar vel vaxinn niður. Ég
ætti að vita það, ég bjó með
honum í 23 ár. Keith er bara
öfundsjúkur.“
Jerry Hall, fyrrverandi eiginkona Jaggers.
„Atvinnumenn í fótbolta eru
ekkert annað en „kjöt“
sem gengur kaupum og
sölum.“
Roy Keane knattspyrnustjóri Ipswich
og fv. leikmaður Manchester United.
„Ég var uppi á tutt-
ugustu öld og var
bandarískur. Ég
upplifði ýmis
ævintýri, til
dæmis fór ég í
seinni heimsstyrjöldina og verð að
viðurkenna að stríðið var mér erf-
itt.“
Guðmundur Reynir Gunnarsson, fótboltamaður,
listamaður og hagfræðinemi með meiru um Jo-
hnny, sjálfan sig í fyrra lífi, en Mummi hefur gefið
út plötu um Johnny þennan.
„Hvað er þetta, pabbi. Getur Bjarni
Fel ekki verið í miðbænum
eins og Einar Ben?“
Dætur Bjarna Felixsonar íþrótta-
fréttamanns emerítus þegar menn
óskuðu eftir því að nefna veit-
ingastað í höfuðið á föður
þeirra.
„Maður bara
horfir upp í himininn.“
Sigurður Jónsson hafnarvörður í
Landeyjahöfn.
„Hver ferð á bensínstöð-
ina í dag [er] hálfgerður
brandari.“
Einar Bárðarson útvarpsstjóri Kan-
ans sem keypti sér mjög spar-
neytinn bíl.
Ummæli vikunnar
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Stofnað 1913
Útgefandi: Óskar Magnússon
Ritstjórar: Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal
hafa verið víða við þeim þrengingum sem blöstu
við þegar bankabólan sprakk. En hvergi hafa þó
vinnubrögðin verið eins vonlaus og vitlaus og
hér á landi. Með engri ríkisstjórn í landinu væri
þjóðin nýkomin út úr kreppunni, vegna þess að
skráning krónunnar hefði breytt vöruskiptahalla
í hagnað og kaupmátturinn lækkað um 15-20
prósent á sama tíma sem ýtti undir hið sama.
Góð ríkisstjórn hefði flýtt okkur út úr vandanum
með því að gæta þess að gefa fjárfestingum færi
og skattleggja ekki fólk og fyrirtæki fjandans til.
En vond ríkisstjórn hefur gengið í lið með
hruninu. Hún dregur skuldara á asnaeyrunum.
Hún fjölgar opinberum stofnunum, sem þvælast
fyrir. Hún kemur bönkunum í hendur villtra
vogunarsjóða og kröfuhafa sem ekki geta beðið,
og það án samráðs við þing og þjóð. Hún sundrar
þjóðinni þegar sameina þarf með Evrópusam-
bandsaðlögunarrugli, byggðu á sögulegustu svik-
um íslenskrar stjórnmálasögu, og kastar til þess
ógrynni fjár, sem þjóðin má ekki missa. Hún
hækkar skatta svo að hjólin snúast æ hægar og
stoppa mörg. Hún setur fótinn fyrir viljuga
frumkvöðla og fjárfesta, gefur fyrirheit á báðar
hendur og frestar svo öllu. Hún ætlar að eyða
ómældum tíma og fjármunum í landsdómsmál
sem fengin voru fram með óheilindum og undir-
málum og eitra munu stjórnmálalífið og stendur
fyrir fáránlegri atlögu að stjórnarskránni, sem
ekkert hafði með það að gera að íslensku bank-
arnir voru étnir upp innan frá. Hún reynir að
veikja grundvallaratvinnuvegi landsmanna, sjáv-
arútveg, iðnað og landbúnað, sem mest hún má,
þegar markmiðið ætti að vera að efla þá og láta
þá finna til öryggis og velvilja. Hún nærist á hatri
og hefndarþorsta. Hún er hin sannkallaða hækja
hrunsins.
Haust í Reykjavík.
Morgunblaðið/Ómar