Vera - 01.06.2003, Page 51

brjóst þá hlæja þær bara því brjóstagjöfm er svo eðlileg-
ur hluti af daglegu amstri þeirra. í okkar samfélagi þyk-
ir það kannski ekki alltaf við hæfi að börn séu stöðugt á
brjósti, það bara passar ekki. I sumum samfélögum þyk-
ir það fullkomlega eðlilegt.
Jónína: I Gíneu-Bissá er afar sterk meðvitund um að til
þess að börn lifí af þurfi þau að fá brjóst. Það er ekki til
umræðu að kaupa þurrmjólk fyrir barnið, auk þess sent
fólk þar hefur ekki efni á slíku.
Hvað er það sem kallast broddmjólk?
Geir: Broddur er sú mjólk sem kemur fyrstu dagana
áður en mjólkin þroskast í venjulega brjóstamjólk á
einni til tveimur vikum.
Jónína: Það er algeng hugmynd að broddmjólkin sé
hættuleg. Þetta kemur m.a. til vegna þess að hún er grá
og lítið af henni. Eins er henni ranglega kennt unr það
að fyrstu hægðir barnsins eru kolsvartar.
Geir: Einnig gefur það broddinum neikvæða ímynd að
þetta er gömul mjólk, vökvi sem hefur safnast upp í
brjóstunum á lokastigum meðgöngu. Hver vill gefa
eru þó eflaust betur færar en karlinn til að hætta
brjóstagjöf í nokkra daga og taka síðan upp þráðinn á
nýjan leik. Mjaltavélar gætu þó koniið að gagni til að
viðhalda myndun brjóstamjólkur, eflaust hjá körlum
sem konurn.
Geir: Ég þekki ekki til rannsókna þar sem möguleikar
karla til að gefa brjóst hafa verið kannaðir. Þó eru til
einstaka frásagnir lækna um slík tilvik. Karlar eru ekki
líffræðilega búnir undir brjóstagjöf á sarna hátt og kon-
ur sem gengið hafa í gegnunt þungun með tilheyrandi
hormónabreytingum.
Sjáið þið einhverja kosti við það að karlar gefi brjóst?
Jónína: Ja, ég sé alltént ekki gallana.
Geir: Þetta væri líklega kostur fyrir karlinn og hugsan-
lega myndi hann upplifa rneiri nálægð við barnið. Fyrir
barnið er spurning hvort það fengi næga mjólk og hvort
það fengi hana tímanlega, því barnið þyrfti að sjúga
lengi áður en mjólk færi að renna. Einnig má velta fyrir
sér livort rnjólk karlsins hefði aðra ónæmisfræðilega
eiginleika.
SVO KARL GETI MJÓLKAÐ ÞARF HANN AÐ HAFA EINSETTAN VILJA UM AÐ GEFA BRJÓST, SAMTÍM-
IS ÞVÍ SEM BRJÓSTAKIRTLARNIR ERU STÖÐUGT ÖRVAÐIR AF SOGI UNGABARNS. SLÍKT ER YFIR-
LEITT AÐEINS FYRIR HENDI í UNDANTEKNINGARTILFELLUM
barni sínu garnla mjólk? En broddmjólkin gefur barn-
inu vörn gegn bakteríum strax eftir fæðingu, hún kem-
ur ónæmiskerfinu í gang og veitir vörn gegn niður-
gangi.
Geta karlmenn gefið barni brjóst?
Jónína: Það er mögulegt, þó alltaf sé spurning um
hversu mikið.
Geir: Líffræðilegar forsendur eru fyrir hendi en þetta
líffærakerfi er mjög vanþróað hjá karlinum. Viljinn
skiptir vafalítið miklu máli. Svo karl geti mjólkað þarf
hann að hafa einsettan vilja um að gefa brjóst, samtímis
því sem brjóstakirtlarnir eru stöðugt örvaðir af sogi
ungabarns. Slíkt er yfírleitt aðeins fyrir hendi í undan-
tekningartilfellum. Ef móðir fellur frá er oftast hægt að
grípa til annarra lausna, til dæmis þurrmjólkur. Að setja
barnið á brjóst föður er því ekki fyrsta ráðið sem gripið
er til, enda karlar ekki af náttúrunni gerðir fyrir það
hlutverk að gefa brjóst. En möguleikinn er þó fyrir
hendi.
Jónína: Það er nokkuð um sögulegar heimildir um bæði
karla sem hafa náð að mjólka og konur sem ekki hafa átt
börn en þó náð að mjólka. l’að er m.a. dæmi um slíkt úr
Flóamannasögu þegar Þorgils sker á geirvörtur sínar til
að fæða barn sitt þegar móðir þess er dáin. Hann hafði
barnið á brjósti í eitt ár.
Geir: Þannig að þó karl geti þetta þá er ólíklegt að hann
reyni nema það sé spurning unr að barnið lifi af.
Gætu kona og karl skipt brjóstagjöf á milli sín?
Jónína: Það gæti verið erfitt þar sem það er mikilvægt
að gefa brjóst oft til að niynda næga mjólk. Því gæti til
dæmis verið erfitt að haga því þannig að karlar ntjólki
annan eða þriðja hvern dag. Barnið þyrfti helst að vera
eingöngu á brjósti hjá karlinum ef frantleiðslan ætti að
geta haldið áfrarn, sem á einnig við um konur. Konur
Jónína: Það yrði náttúrulega enginn broddur þar!
Hugsanlega myndi þetta skapa meiri ábyrgðartilfinn-
ingu af hálfu karlsins. Ég gef þó lítið fyrir það að
brjóstagjöf sé einhvers konar sjálfvirk leið til þess að
elska börnin sín, ég held þetta sé rniklu flóknara en svo.
Ég tel brjóstagjöf af hálfu karla alls ekki nauðsynlega
forsendu þess að þeir standi jafnfætis konum í foreldra-
hlutverkinu.
Geir: Einnig er spurning hvort móðirin liti jákvæðum
augurn á það að karlinn gengi í þetta verkefni, eða hvort
henni þætti sem karlinn væri að hrifsa til sín eitthvað
sem henni bæri.
Jónína: Svo eru auðvitað viðbrögð samfélagsins, ólík-
legt er að þessu yrði tekið fagnandi frekar en öðrum frá-
vikurn.
Geir: Spurning hvort þetta yrði talið áfall fyrir karl-
mennskuna.
Jónína: Nú, eða öfugt! X
H E I L U Nca,
Upplifir þú streitu og álag?
þegar þú vilt hlaða batterín
Ideilun virkar jafnt á líkama, sál og tilfinningalíf. Heilun
gerir okkur kleift að vera í meira jafnvægi daglega og bætir
þannig líðan okkar og gerir oltkur betur í stakk búin til að
takast á við lífið.
Lóa Kristjánsdóttir, heilari og ráðgjafi í heildrænni heilsu
Klapparstíg 25-27, s. 824 6737
L_______________________________________________________.
vera / 3. tbl. / 2003 / 51