Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1960, Side 77

TÍMARIT VF1 1960
107
Uppbygging ciningartíma.
Meðan á tímaathugunum stendur, er verkinu skipt
upp í smærri einingar eða verkhluta. Þessir verkhlutar
geta verið smáir eða stórir eftir því hversu nákvæmrar
sundurliðunar er óskað. Við skrásetningu er verkinu skipt
í verktima og tafir. Verktími er sá tími, sem fer í beina
framkvæmd verksins, en tafir eru aftur þeir biðtimar
eða aukavinna, sem skapast vegna bilunar á vélum, verk-
færum eða þ. u. 1.
Þegar byggja á upp tíma frá tímaathugunum er það
gert þannig. (Sjá 1. mynd):
1. mynd.
verk undir sömu liði, var sett upp skilgreining á verk-
hlutum og gefnar út leiðbeiningar um hvemig vinnu-
skýrslur skyldu færðar.
Sem dæmi um slíka flokkun má nefna:
Flutt grjót að holum,
Grafnar holur
Reistir staurar
Hlaðið að staurum
Strengt 1-fasa
— 3-fasa
Viðgerðir
Innkaup f. mötuneyti
— f. verkið
Biðtími v/veðurs
Sum þeirra verka, sem vinna þarf i sambandi við linu-
lagnir, svo sem ferðalög, efnisflutningar frá lager, bið-
tími v/óveðurs, flutningar á tjaldbúðum o. s. frv., falla
ekki undir ábótarkerfið og eru því unnin í tímavinnu.
Uppbyggingu einingartíma rafmagnsveitnanna hefur
verið hagað þannig. (Sjá 2. mynd):
fjöldi og klst.
km. og klst.
klst.
2. mynd.
Verktími.
Verktíminn er, eins og áður getur, sá timi, sem fer
I beina framkvæmd verksins. Til dæmis það að binda
vír á einangrara í einum staur.
Tafir.
Tafir eru sá tími, sem fer í að gera við vélar og verk-
færi, laga galla á efni o. fl.
Hvíld og eigin þarfir.
Hvað þessum lið viðkemur, þá er vanalega samið um
hann í kjarasamningum milli vinnuveitanda og laun-
þega. Viðbætur sem þessar eru alltaf settar sem hundr-
aðshluti af verktíma.
Einingartímar rafmagnsveitnanna fyrir línuvinnu.
Eins og að framan er sagt, leitast rafmagnsveitumar
við, eftir því sem kostur er, að leggja tímaathuganir til
grundvallar fyrir einingartíma við línuvinnu. Nú er það
hins vegar svo, að sum þeirra verka, sem vinna þarf
við línulagnir, er mjög erfitt að tímaathuga. Af þeim
sökum hefur orðið að styðjast við vinnuskýrslur í nokkr-
um tilfellum.
Til þess að þær upplýsingar, sem teknar eru frá vinnu-
skýrslum, væru sem öruggastar og til þess að vissa væri
fyrir því, að hinir ýmsu verkstjórar færðu allir sömu
Verktímar.
Verkið í línuvinnu samanstendur af mörgum verklið-
um, sem má flokka i t. d. þrjá flokka, A, B, C þannig:
A) Grafa holur, reisa staura, hlaða að staurum, setja
toppbúnað á staura, setja upp stög og stagmerki,
strengja.
B) Aka grjóti að holum, vinna við símaþveranir,
hreinsa ræktað land, þveranir á háspennulínum.
C) Flutningar meðfram línu, flutningur á umfram-
efni, vinna við girðingar, frágangur á línustæði,
vinna við tjaldbúðir, innkaup fyrir mötuneyti og
verkið.
Timaathugaðir verktímar eru lagðir til grundvallar
fyrir verk í flokkunum A og B.
Verktímar, sem lagðir eru til grundvallar fyrir flokk
C eru reiknaðir út frá vinnuskýrslum. Þeim útreikningi
hefur verið hagað eins og nú skal greint:
Heildarvinnustundaf jöldi fyrir hvern verklið, sam-
kvæmt vinnuskýrslum, er færður inn fyrir hverja línu
um sig, Að þvi búnu eru tímar, sem falla undir flokkana
A og B, lagðir saman. Fyrir hverja línu er svo reiknað
út hvað hver verkliður í flokki C er stór hundraðshluti
af A+B þeirrar línu, Með því að taka meðaltal af nægi-
lega mörgum linum, er á þennan hátt fundið hversu hár
hundraðshluti af A+B allur C-flokkurinn er og siðan
reiknað með þeim hundraðshluta.
Þannig eru þá hin smærri verk, sem vinna þarf í línu-
vinnu, tengd hinum stærri og þýðingarmeiri verkum og