Læknablaðið - 01.09.1979, Síða 59

LÆKNABLAÐIÐ
197
stig er hátt. Nitrat berst til magans með
fæðu og drykkjarvatni, en einnig úr líkams-
vökva með magasafa, en allt nitrat í maga
er upprunalega komið úr fæðu. Þau skilyrði,
sem þannig stuðla að myndun nitrosamina,
eru há nitratnþéttni í magasafa ásamt háu Ph.
Tilgangur rannsóknarinnar var 1) að fá
ábendingu um nitratmagn í fæðu Islendinga
og 2) að athuga skilyrði í maga fyrir myndun
nitrits og nitrosamina.
AÐFERÐIR:
Magasafa var safnað frá 18 einstaklingum
og voru sýni tekin bæði eftir föstu (F) og
eftir örvun (ö) með pentagastrini. Mælt var
í hverju sýni þéttni (conc.) HCL, NOs og NOo.
Níu einstaklingar höfðu magabólgur en 9 heil-
brigðan maga. Þetta var dæmt eftir klinisk-
um upplýsingum, pentagastrin prófi og biopsiu
úr magaslimhúð. Mismunur milli hópa var
metinn með Mann Withney U prófi.
NIÐURSTÖÐUR:
Hjá heilbrigðum var meðalþéttni á H + 56
meq/I í fastandi (F) magEisafa en 121 meq/1
eftir örvun (ö) en hjá sj. með magabólgur
17 (F) og 63 meq/1 (ö) og voru bæði gildi
marktækt lægri hjá sjúklingum með maga-
bólgur. Meðal nitrat þéttni var 13,8 P.P.M.
(F) og 4.5 P.P.M. (Ö) hjá heilbrigðum en 9
(F) og 5,2 (Ö) P.P.M. hjá sjúkl. með maga-
bólgur og er ekki marktækur munur á hópun-
um.
Meðal nitrit þéttni var 0,29 (F) og 0,11
(Ö) P.P.M. hiá heilbrigðum, en 2.2 (F) og
0 38 (Ö) P.P.M. hiá sj. með magabólgur og
er þéttni i fastandi magasafa marktækt hærri
híá sj. með magabólgur.
UmrœÖa: Það magn af nitrat/nitriti, sem
finnst í þessari rannsókn, er svipað og fundist
hefur í Bretlandi (1), en miklum mun lægra
on f'nnst í Georgia, U.S.A. (2). Hypochlor-
hydria virðist greinilega stuðla að nitritmynd-
un sennilega vegna bakteríugróðurs og hægrar
tæmingar. Á þennan hátt getur hin háa tíðni
á magabólgum á íslandi (3) skapað skilyrði
fvrir mvndun krabbameinsvaldandi efna i
maga, þótt, nitrat magn sé ekki meira en í
öðrum löndum. Endanlegt mat á nitrati í fæðu
Islendinga þarf þó að byggjast á mælingum á
fæðunni siálfri.
Gunnar Sigurðsson og Helgi Kjartansson
Áhrif ColestidR á efnaskipti low
density lipoproteina (LDL) í ein-
staklingum með arfbundna
hyperkólesterólemiu
Einstaklingar með arfbundna hyperkólester-
ólemiu hafa verulega aukna áhættu á að fá
kransæðasjúkdóma snemma á ævinni. Þessi
aukna áhætta virðist tengd hárri þéttni á
LDL-kólesteróli í blóði þeirra. Breytt matar-
æði hefur takmörkuð áhrif til lækkunar á
kólesteróli meðal þessara einstaklinga, og þess
vegna virðist lyfjameðferð réttlætanleg, eink-
anlega meðal þeirra yngri.
Við höfum rannsakað áhrif ColestidR með-
ferðar (colestipol hydrochloride, nýtt gallsýru-
bindandi resin frá The Upjohn Company) á
efnaskipti LDL meðal fjögurra einstaklinga
með arfbundna hyperkólesterólemiu.
LDL var einangrað úr blóðvökva þeirra með
hraðskilvindu, merkt með geislavirku joði og
dælt að nýju í æð. Blóðsýni voru síðan tekin
daglega til geislamælinga og hvarfferill úr
blóði (fractional catabolic rate) og umsetn-
ingarhraði (turnover rate) á LDL reiknaður
út. Hver einstaklingur var rannsakaður þann-
ig fyrir og eftir þriggja mánaða meðferð.
Á meðferðinni (30 g. af Colestid daglega í
þremur skömmtum) lækkaði LDL-kólesteról
um meir en 40%. Lyfið virtist ekki hafa áhrif
á hvarfferil LDL frá blóði, en minnkaði mynd-
unarhraða (synthetic rate) á LDL verulega,
sem væntanlega skýrir lækkunina á LDL-
kólesteróli í blóði einstaklinga á þessari lyfja-
meðferð.
Ólafur Steingrímsson, Sigurður B. Þorsteinsson
Listeriosis á Islandi —
Fjórir sjúklingar á árinu 1978
Listeria monocytogenes var fyrst einangruð
árið 1924, en fyrsta tilfellið af Listeriosis í
mönnum var greint 1929. Hér á landi hefur
sjúkdómurinn verið þekktur í búfé siðan í
byrjun aldarinnar og gengið undir nafninu
votheysveiki eða Hvanneyrarveiki. Mörgum
faröldrum hefur verið lýst, þeim fyrsta 1910
og síðan 1930 hefur greiningin margoft ver-
ið staðfest bakteriologiskt. Talið er að sjúk-
dómurinn valdi hér búfjárskaða á hverju ári.
Listeriosis í mönnum er aftur á móti talinn
vera sjaldgæfur sjúkdómur og tíðni er álitin
0.4-2.7 tilfelli á milljón íbúa á ári, í þeim lönd-
um, sem tölur liggja fyrir um.
Fyrir 1978 mun Listeria monocytogenes hafa