Læknablaðið - 15.11.1995, Qupperneq 23

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
785
Gtista Forssell (1876-1950). Forssell var einn virtasti braut-
ryðjandi og baráttwnaður röntgenfrœðanna á Norðttrlönd-
wn. Claessen og Forssell bundust snemma traustum vináttu-
böndum sem héldust meðan báðir lifðu.
ákveðinni kennsluskyldu við læknadeild. Það
virðist ekki hafa verið skoðun deildarinnar, að
kennsla í geislalækningum hefði forgang og var
Claessen settur kennari í lífeðlisfræði frá 1915
til 1918 og síðar frá 1923 til 1928.
Röntgenstofnun Háskóla íslands 1914
Fljótlega eftir að sú ákvörðun hafði verið
tekin að veita 6000 dönskum krónum til tækja-
kaupa fór Claessen á stúfana að leita uppi
besta búnað, sem unnt væri að fá fyrir þá upp-
hæð. Hann fór til Berlínar og heimsótti hinn
þekkta Charité spítala, og hvort sem það var
vegna áhrifa starfsbræðra hans þar eða fyrir
tilstilli vinar hans og kennara Gösta Forssell,
þá tókust hagstæð kaup með honum og fyrir-
tækinu Siemens & Halske. Fékk hann þar
nauðsynlegan grunnbúnað. Um var að ræða
geislalampa af nýrri gerð og virðist sá hafa
verið framleiddur af mjög þekktu fyrirtæki
þess tíma, Reiniger, Gebers & Schall, auk há-
spennubreytis, sem samkvæmt því sem Claes-
sen hefur skráð hjá sér, gat framleitt frá 20 til
120 kílóvolt. Viðbótarbúnaður, sennilega
skoðanabekkur og skyggniskermur, fengust
frá tveimur dönskum fyrirtækjum í Kaup-
mannahöfn.
Þótt háskólinn hefði aðstoðað við fjármögn-
un og væri í fyrstu fús til að styðja framkvæmdir
og rekstur, lenti Claessen í nokkrum vandræð-
um með að finna geislabúnaði sínum húsnæði.
Af ástæðum sem síðar greinir varð að leita að
húsplássi á tiltölulega takmörkuðu svæði í hin-
um litla miðbæ Reykjavíkur. Ekki er ljóst
hvort fordómar eða geislahræðsla áttu þar hlut
að máli. Að lokum bauð Guðmundur Hannes-
son prófessor Claessen aðstöðu í nýbyggðu
íbúðarhúsi sínu við Hverfisgötu 12. Húsplássið
sem hann fékk leigt var á tveimur hæðum, á
jarðhæð var aðstaða fyrir litla dimmstofu til
framköllunar filma, en á fyrstu hæð eitt her-
bergi 4,4 x 4 m:, ásamt lítilli biðstofu.
Claessen skýrir frá því, er hann síðar lýsir
þessum húsakynnum, að þrengsli hafi verið svo
mikil að ekki var hægt að koma sjúklingi á
börum að tækjunum, og hefur slíkt vissulega
verið starfseminni nokkur Þrándur í Götu.
Á þessum árum voru háspennuleiðslur í
besta falli heldur illa einangraðar og þrengdi
það enn að nýtilegu plássi.
Enginn orkugjafi fylgdi með tækjunum.
Engin rafstöð var komin upp í Reykjavík, ef
frá er talinn gufudrifinn rafall í eigu timbur-
verkstæðis Völundar, en það var staðsett um
300 metrum austan við hús Guðmundar Hann-
essonar. Claessen náði samkomulagi við
frændur sína á þeim bæ og rafstrengur var lagð-
ur frá Völundi að Hverfisgötu 12.
Hverfisgata 12, hús Gudmundar Hannessonar prófessors.
Hér hóf Claessen röntgenstarfsemi sína. Fyrsta myndin var
tekin 3. febrúar 1914.